| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,646 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,577,387 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,684,190 |
نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبان شناسی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 44، شهریور 1399، صفحه 84-117 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2019.31867.3250 | ||
| نویسندگان | ||
| مسعود دهقان* 1؛ بهناز وهابیان2 | ||
| 1گروه زبان شناسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان شناسی و مدرس زبان در دانشگاه گنجنامه، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی و خوانش استعارههای بهکاررفته از دیدگاه زبانشناسی در اشعار شاملو و بهار، شعرای معاصر، بوده که یکی شعر نو و دیگری شعر سنتی دارد. همچنین تحلیل و خوانش دادهها براساس رویکرد شناختی و بهطورویژه، انگارهی نظریهی آمیختگی مفهومی (انگارهی نام) فوکونیه و ترنر (2002،1998،1994) انجام گرفته که هدف آن، فراهمسازی یک الگوی شناختی عام، برای معناسازی و پیدایش مفاهیم نو است. انگارهی نام، مفهومسازی یک حوزه براساس حوزهی دیگر نیست که یکسویه و جهتدار باشد؛ بلکه به فضای آمیختهی نوبنیاد چهارمی که در پدیدآمدن آن؛ مفهومیسازی ذهنی مخاطب که از نگاشت و تناظر عناصر در فضاهای درونداد 1 و 2 به دست آمده است، اشاره دارد. ماهیت انجام این پژوهشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی بوده که به دلیل محدودیتِ حجم مقاله، نگارندگان بهگونهای تصادفی به بررسی برخی استعارهها با استفاده از انگارهی نام در اشعار شاملو و بهار پرداختهاند. نتایج نشان داد که استعارهها و ترکیبهای بهکاررفته در این مجموعهی اشعار، با استفاده از فرایندهای ترکیب، بسط و تکمیل، فضاهای نوبنیادی را بهوجودآورده است؛ یعنی با فرافکنی عناصر متناظر در هر دو فضای درونداد، فضای آمیختهی نوبنیادی ساخته شده است؛ بنابراین، یافتهها نشان داد که شاملو و بهار در اشعار خود، از انگارهی استعارهی مفهومی (انگارهی اسم) لیکاف و جانسون (1980) فراتر رفته و از انگارهی نام بهره گرفتهاند. یافتهها حاکی از آن است که استعارههای بهکاررفته در این اشعار، از نوع شبکهی دوساحتی هستند. بهعبارتی، فضای آمیختهی نوبنیاد، متعلق به عناصر متناظر و متفاوت در هر دو فضای درونداد است. در پایان، بررسیها نشان داد که بهار در اشعارش از استعارهی «یأس و ناامیدی» و در مقابل شاملو از استعارهی «امید» استفاده کرده است. واژههای کلیدی: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی و خوانش استعارههای بهکاررفته از دیدگاه زبانشناسی در اشعار شاملو و بهار، شعرای معاصر، بوده که یکی شعر نو و دیگری شعر سنتی دارد. همچنین تحلیل و خوانش دادهها براساس رویکرد شناختی و بهطورویژه، انگارهی نظریهی آمیختگی مفهومی (انگارهی نام) فوکونیه و ترنر (2002،1998،1994) انجام گرفته که هدف آن، فراهمسازی یک الگوی شناختی عام، برای معناسازی و پیدایش مفاهیم نو است. انگارهی نام، مفهومسازی یک حوزه براساس حوزهی دیگر نیست که یکسویه و جهتدار باشد؛ بلکه به فضای آمیختهی نوبنیاد چهارمی که در پدیدآمدن آن؛ مفهومیسازی ذهنی مخاطب که از نگاشت و تناظر عناصر در فضاهای درونداد 1 و 2 به دست آمده است، اشاره دارد. ماهیت انجام این پژوهشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی بوده که به دلیل محدودیتِ حجم مقاله، نگارندگان بهگونهای تصادفی به بررسی برخی استعارهها با استفاده از انگارهی نام در اشعار شاملو و بهار پرداختهاند. نتایج نشان داد که استعارهها و ترکیبهای بهکاررفته در این مجموعهی اشعار، با استفاده از فرایندهای ترکیب، بسط و تکمیل، فضاهای نوبنیادی را بهوجودآورده است؛ یعنی با فرافکنی عناصر متناظر در هر دو فضای درونداد، فضای آمیختهی نوبنیادی ساخته شده است؛ بنابراین، یافتهها نشان داد که شاملو و بهار در اشعار خود، از انگارهی استعارهی مفهومی (انگارهی اسم) لیکاف و جانسون (1980) فراتر رفته و از انگارهی نام بهره گرفتهاند. یافتهها حاکی از آن است که استعارههای بهکاررفته در این اشعار، از نوع شبکهی دوساحتی هستند. بهعبارتی، فضای آمیختهی نوبنیاد، متعلق به عناصر متناظر و متفاوت در هر دو فضای درونداد است. در پایان، بررسیها نشان داد که بهار در اشعارش از استعارهی «یأس و ناامیدی» و در مقابل شاملو از استعارهی «امید» استفاده کرده است. واژههای کلیدی: | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انگاره ی نام؛ زبانشناسی شناختی؛ فضای آمیخته | ||
| مراجع | ||
|
اردبیلی، لیلا و همکاران. (1394). «پیوستگی معنایی از منظر آمیختگی مفهومی». جستارهای زبانی، دورهی6، شمارهی6، صص27-47. افراشی، آزیتا و همکاران. (1394). «استعارههای مفهومی در زبانِ فارسی؛ تحلیلی شناختی و پیکرهمدار». زبانشناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال6، شمارهی2، صص39-61. بهار، محمدتقی. (1387). دیوان اشعار، تهران: آگاه. پناهی، حسین. (1389). کابوسهای روسی (از مجموعه چشم چپ سگ). تهران: دارینوش. پورابراهیم، شیرین. (1396). «کاربست نظریهی آمیختگی مفهومی در مفهومسازی شهادت در شعر پایداری». مجلهی تخصصی نور، شمارهی17، صص65-86. دهقان، مسعود؛ وهابیان، بهناز. (1397). «خوانش استعاری اشعار «کابوسهای روسی» اثر حسین پناهی بر اساس رویکرد آمیختگی مفهومی». مطالعات زبانی-بلاغی، سال9، شمارهی17، صص144-166. شاملو، احمد. (1382). مجموعهی آثار، دفتر یکم: شعرها. تهران: نگاه. Evans, V. & Green, M. (2006). Cognitive linguistics: An introduction. Edinburg: Edinburg University Press.
Fauconnier, G. & Turner, M. (1994). Conceptual Projection and Middle Spaces, Technical Report No. 9401, Department of Cognitive Science, University of California, San Diego (available online at: www.cogsci.ucsd. edu/research/files/technical/9401.pdf).
_____________________. (1998). Conceptual integration networks, Cognitive Science, 22, 2, pp.33–187.
______________________. (2002). The Way We Think: Conceptual Blending and the Mind's Hidden Complexities. New York: Basic Books.
Lakoff, G. (1993). The Contemporary Theory of Metaphor, in A. Ortony (ed), Metaphor and Thought, (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press, pp.51_202.
Lakoff, G. and Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G. & M. Turner. (1989). More than cool reason: A field guide to poetic metaphor. Chicago, IL: University of Chicago Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 974 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 642 |
||