| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 877 |
| تعداد مقالات | 7,848 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,549,127 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,277,007 |
جستجوی انگاره خانه در آثار «سهراب سپهری» بر مبنای پدیدارشناسی تخیل «گاستون باشلار» | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 1، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 44، شهریور 1399، صفحه 1-25 اصل مقاله (339.39 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2019.30640.3139 | ||
| نویسندگان | ||
| زیبا پریشانی* ؛ مجید سرمدی؛ فاطمه کوپا؛ حسین یزدانی | ||
| دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| «خانه» یکی از مؤلفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی میکند. در انگارهی خانه، مفاهیمی چون هویتیابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکانکاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روانشناختی (از دیدگاه شولتز)، انگارهی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبهی روانشناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانهی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ادبی منثور میتوان یافت. انگارهی خانه که سرشار از رمانس، با تمام ویژگی‌های آن است، بیشک نزد هر شاعری دارای ویژگی‌هایی خاص، مطابق با رویکرد آن شاعر به جهان و هستی است و سبکشناسی این انگاره می‌تواند رویکردی مناسب برای شناخت جهان درونی و ذهنی شاعر باشد. مقالهی حاضر به سبکشناسی انگارهی خانه در هشت کتاب سهراب سپهری می‌پردازد و با بخشبندی آن به سه دورهی متفاوت و متمایز، رویکرد سپهری را به مفهوم خانه، از ابتدا تا انتهای دورهی شاعری در مجموعه‌ی هشت کتاب و همچنین کتاب ناتمام اطاق آبی بررسی میکند. از بررسی این سه دوره میتوان دریافت که چگونه مفهوم خانه، در سه ایماژ متفاوت، در تخیّل ناخودآگاه سپهری شکل گرفته است و چگونه یک ایماژ مشخص – در اینجا خانه – در محور جانشینی تخیّل، به تصویری دیگر، دگردیسی می‌یابد. «خانه» یکی از مؤلفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی میکند. در انگارهی خانه، مفاهیمی چون هویتیابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکانکاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روانشناختی (از دیدگاه شولتز)، انگارهی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبهی روانشناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانهی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ادبی منثور میتوان یافت. انگارهی خانه که سرشار از رمانس، با تمام ویژگی‌های آن است، بیشک نزد هر شاعری دارای ویژگی‌هایی خاص، مطابق با رویکرد آن شاعر به جهان و هستی است و سبکشناسی این انگاره می‌تواند رویکردی مناسب برای شناخت جهان درونی و ذهنی شاعر باشد. مقالهی حاضر به سبکشناسی انگارهی خانه در هشت کتاب سهراب سپهری می‌پردازد و با بخشبندی آن به سه دورهی متفاوت و متمایز، رویکرد سپهری را به مفهوم خانه، از ابتدا تا انتهای دورهی شاعری در مجموعه‌ی هشت کتاب و همچنین کتاب ناتمام اطاق آبی بررسی میکند. از بررسی این سه دوره میتوان دریافت که چگونه مفهوم خانه، در سه ایماژ متفاوت، در تخیّل ناخودآگاه سپهری شکل گرفته است و چگونه یک ایماژ مشخص – در اینجا خانه – در محور جانشینی تخیّل، به تصویری دیگر، دگردیسی می‌یابد. واژههای کلیدی: انگارهی خانه، سهراب سپهری، گاستون باشلار، هویت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انگارهی خانه؛ سهراب سپهری؛ گاستون باشلار؛ هویت | ||
| مراجع | ||
|
ابنسینا، حسین بن عبدالله.(1359). قصّهی حی بن یقظان. به اهتمام غلامحسین فرمند، کابل: آکادمی علوم افغانستان. اگنتر، نولد.(1384). «مفهوم انسانشناسانهی فضا؛ نظریهی اتو فردریش بالنو در باب مفهوم انسانشناختی فضا». باغ نظر، ترجمهی مونا کعبیان، شمارهی4، صص24-41. باشلار، گاستون.(1366). روانکاوی آتش. ترجمهی جلال ستاری، تهران: توس. ــــــــــــــ.(1385). دیالکتیک درون و برون. ترجمهی امیر مازیار، تهران: فرهنگستان هنر. ــــــــــــــ.(1391). بوطیقای فضا. ترجمهی مریم کمالی و مسعود شیربچه، تهران: روشنگران. براتی، ناصر.(1382). «بازشناسی مفهوم خانه در زبان فارسی و فرهنگ ایرانی». خیال (فرهنگستان هنر)، شمارهی8، صص24-55. بمات، نجمالدین. (1393). شهر اسلامی. ترجمهی محمدحسین حلیمی و منیژه اسلامبولچی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. پیرنیا، محمدکریم. (1392). آشنایی با معماری اسلامی ایران. تهران: سروش دانش. حافظ، شمسالدینمحمد. (1371). دیوان حافظ. تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: اقبال. حجت، عیسی. (1396). «تبیین صفات تأثیرگذار خانه در شکلگیری دلبستگی انسان به آن». هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دورهی22، شمارهی2، صص51-62. حسینپور، علی؛ سقایی، حسین. (1384). «بازتاب معماری سنتی کاشان در اشعار سپهری». کاشانشناخت، شمارهی1، صص52-67. خسروشاهی، جلال.(1375). ادای دین به سهراب سپهری. تهران: نگاه. راپوپورت، ایمس. (1382). «خاستگاه فرهنگی معماری». ترجمهی صدف آلرسول و افرا بانک، خیال (فرهنگستان هنر)، شمارهی8، صص56-97. سپهری، سهراب. (1358).هشت کتاب. تهران: طهوری. ــــــــــــــ.. (1392).اطاق آبی. تهران: سروش. سلطانزاده، حسین و همکاران.(1375). گنجنامه: فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران: خانههای کاشان. ترجمهی کلود کرباسی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. شار، ادم. (1394).کلبهی هایدگر. ترجمهی ایرج قانونی، تهران: ثالث. شایگان، داریوش. (1392). در جستجوی فضاهای گمشده. تهران: فرزان روز. غزنویان، زهرا. (1395).«معنای سکونت از نظر هایدگر چیست؟»www.anthropology.ir فرخزاد، فروغ. (1383). دیوان اشعار. تهران: اهورا. محمودیبختیاری، بهروز. (1378). «تکواژ خانه و عملکرد معنایی آن در ساخت واژه زبان فارسی». زبان و ادب پارسی، شمارهی9-10، صص183-191. موسویروضاتی، مریمدخت و همکاران. (1383). گنجنامه: فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران: خانههای یزد. ترجمهی کلود عباسی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. نظامیگنجوی، الیاسبنیوسف. (1376). هفتپیکر. به اهتمام سعید حمیدیان، تهران: قطره. نوربرگشولتز، کریستین. (1382). گزینهای از معماری: معنا و مکان. ترجمهی ویدا نوروز برازجانی، تهران: جان جهان. هاشمی، سیدمحمدعلی. (1375).«گاستون بشلار و معماری خانهی خیال». آبادی، سال6، شمارهی23، صص10-17. Bachelard,Gaston.(2002). Earth and Reveries of Will. Dallas Institute Publications.
---------------------.(2011). Earth And Reveries of Repose. Dallas Institute Publications.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,078 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 743 |
||