| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,807 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,431 |
تحلیلِ نگاشت مفهومیِ «بهار» و خوشههای استعاری آن در غزلیّات شمس | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 2، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 44، شهریور 1399، صفحه 26-52 اصل مقاله (525.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2019.32023.3266 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن توفیقی1؛ علی تسنیمی* 2؛ مهیار علوی مقدّم3؛ ابراهیم استاجی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار،ایران | ||
| 3دانشیارزبان وادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار،ایران | ||
| 4استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری ،سبزوار،ایران | ||
| چکیده | ||
| «استعارهی مفهومی» در چارچوب معناشناسی شناختی، بر نقش تجربیّات در ساختاربخشیدن به مقولههای ذهن و ادراک مفاهیم، تأکید میورزد. فصول سال، یکی از تجربی‌ترین حوزهها، برای تبیین جهانبینی عرفانی هستند. در این میان، توجّه مولانا بیش از همهی فصلها، به «بهار» است. پژوهش نشان میدهد، «بهار» در غزلیّات مولانا، بهعنوان یک نگاشت مفهومی کلان، با همهی نمودهای دیدنی، شنیدنی، بوییدنی، چشیدنی و بسودنی خود، در خدمت تبیین جهانبینیای شهودی و تبیین مفاهیمی چون «حق»، «غیب»، «عشق»، «عاشق»، «روح»، «تجلّی» و «وصال» است. این نگاشت مرکزی توانسته است، با بهرهگیری از جنبههای استعارهساز بهار و خوشههای تصویری مرتبط و متضادّ و نیز قدرت تناظرپذیری استعارهها، شبکهای از استعارهها را گرد خود بیافریند؛ استعارههایی که به دلیلِ وابستگی با نگاشت مرکزی، در اصالت هنری سبک مولانا و انسجام درون‌متنی غزلها نقش بسزایی دارند. همچنین کاربرد این نگاشت مفهومی در بافت غزل مولانا، از نظر فکری، مولانا را عارفی اهل بسط معرفّی میکند و نشان میدهد همهی استعارههای مربوط به «بهار» خردهاستعارههایی هستند که در حمایت از کلاناستعارهی «معرفت تجربهای خوشایند و انبساطانگیز است» بهوجودآمدهاند؛ ازاینرو انبساط روحی مولانا در غزلیّات، پابهپای خوشههای استعاری پیش میرود و اصالتِ بینش را با اصالتِ سبک درمیآمیزد. واژههای کلیدی: | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعارهی مفهومی؛ خردهاستعاره و کلاناستعاره؛ غزلیات مولانا؛ معناشناسی شناختی؛ نگاشت مفهومی بهار | ||
| مراجع | ||
|
بارسلونا، آنتونیو. (1390). استعاره و مجاز با رویکردی شناختی. برگردان فرزان سجودی، لیلا صادقی و تینا امراللهی، تهران: نقش جهان. بهنام، مینا. (1389).«استعارهی مفهومی نور در دیوان شمس». نقد ادبی، سال3، شمارهی10، صص91-114. حسینی، ندا. (1393). بررسی مفهوم شمس در غزلیّات مولانا بر اساس رویکرد شناختی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد. خلیلیجهانتیغ، مریم. (1380). سیب باغ جان: جستاری در ترفندها و تمهیدات هنری غزل مولانا. تهران: سخن. راسخمهند، محمّد. (1393). درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریّهها و مفاهیم. تهران: سمت. زرقانی، سیّدمهدی و همکاران. (1393). «تطوّر استعارهی عشق از سنایی تا مولانا». ادبیّات عرفانی دانشگاه الزّهرا، سال6، شمارهی11، صص43-79. شمیسا، سیروس. (1381). شاهدبازی در ادبیّات فارسی. تهران: فردوس. ـــــــــــــــ. (1387). فرهنگ اشارات. ج1، تهران: میترا. صفوی، کورش. (1392). درآمدی بر معنیشناسی. تهران: سورهی مهر. عبدالکریمی، سپیده. (1393). فرهنگ توصیفی زبانشناسی شناختی. تهران: علمی. علّامی، ذوالفقار؛ کریمی، طاهره.(1395). «تحلیل شناختی استعارهی مفهومی جمال در مثنوی و دیوان شمس». زبان و ادبیّات فارسی، سال24، شمارهی80، صص137-159. فتوحیرودمعجنی، محمود. (1392). سبکشناسی: نظریّهها، رویکردها و روشها. تهران: سخن. ـــــــــــــــــــــــــ . (1393). بلاغت تصویر. تهران: سخن. فروزانفر، بدیعالزّمان. (1381). احادیث و قصص مثنوی. تهران: امیرکبیر. قبادی، حسینعلی؛ عبّاسی، حجّت. (1388). آیینههای کیهانی: واکاوی و بازنمایی شبکه‌های نمادپردازی در غزلیّات شمس. تهران: ریرا. کریمی، طاهره؛ علّامی، ذوالفقار. (1392). «استعارههای مفهومی در دیوان شمس بر مبنای کنش حسّیخوردن». نقد ادبی، سال6، شمارهی24، صص143-168. کریمی، طاهره. (1394). «بررسی معناشناختی استعارههای چندشبکهای مادر و طفل در دیوان شمس از نطفهبستن تا فطام». نقد ادبی، سال8، شمارهی30، صص145-165. کوچکزاده، علی. (1394). بررسی تطبیقی استعاره در غزلیّات حافظ و مولوی از منظر معنیشناسی شناختی. پایان‌نامه‌ی کارشناسیارشد دانشگاه پیام نور. مباشری، محبوبه؛ کریمی، طاهره. (1394). «تحلیل شناختی تصویر آهو در دیوانشمس». پژوهشهای ادب عرفانی(گوهر گویا)، سال9، شمارهی2، صص25-50. محّمدیآسیابادی، علی. (1387). هرمنوتیک و نماپردازی در غزلیّات شمس. تهران: سخن. محمّدیان، عبّاس. (1386). سیمای انسان در مثنوی مولوی. سبزوار: دانشگاه تربیت معلّم سبزوار. مشتاقمهر، رحمان. (1392). فرهنگنامهی رمزهای غزلیّات مولانا. تهران: خانهی کتاب. مولوی، جلالالدّینمحمّد. (1378). کلیّات شمس. با تصحیحات و حواشی بدیعالزّمان فروزانفر، ج10، تهران: امیرکبیر. ___________________. (1393). غزلیّات شمس تبریز. مقدّمه، گزینش و تفسیر: محمّدرضا شفیعیکدکنی، ج1و2، تهران: سخن. یاحقّی، محمّدجعفر. (1389). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیّات فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. Cameron‚ Lynne & Maslen‚ Robert. (2010). Metaphor Analysis: research practice in applied linguistics‚ social sciences and the humanities. London: Equinox Publishing Ltd.
Croft‚William & Cruse‚ Alan. (2005). Cognitive Linguistics. United Kingdom: Cambridge university press.
Grady‚ J. E .(2007). Metaphor. The oxford hand book off cognitive linguistics. Edited by D. Geeraerts & H. Cuyckerns. Oxford university pess: PP 188، 213.
Lakoff‚ George .(1993). The Contemporary of metaphor. In metaphor and thought. Ed. ortony.Second Edit. Cambridge university press. PP 202،251.
Lakoff‚ George &Jahnson‚ Mark. (2003). Metaphors we live by.Chicago and London‚The University of Chicago press.
Kövecses‚ Zoltán. (2010). Metaphor: A practical introduction. (2 ed), Oxford: university oxford press.
________________. (1991). “A Linguist’s Quest for Love”. Social and Persona. Relationships 8: Pp 76-97. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 776 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 475 |
||