| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,703 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,437 |
کاربرد ادبی حرفِ الف در اشعار شعرایِ عارف (سنایی، عطار و مولوی) | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 43، خرداد 1399، صفحه 62-86 اصل مقاله (377.62 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2019.29506.3029 | ||
| نویسنده | ||
| غلامرضا حیدری* | ||
| عضو هیات علمی | ||
| چکیده | ||
| آ، الف، ا، (همزه)، اوّلین حرفِ الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروفِ جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نمایندة عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف، در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی، کنایه از ذات یکتای احدیّت، روح اعظم، عالَم تجرید و تفرید و سرِّ بیچون... است. حرفِ الف، به واسطة شکل و جایگاه خاصّ و برخی از ویژگی های منحصربه‌فرد، یکی از پُرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی به ویژه اشعار عارفانی چون سنایی، عطار، مولوی و شاه نعمت الله ولی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشوا، مظهرِ تنهایی، تجرّد، تفرّد، صداقت، درستی و پاکی است. الف، بی‌حرکت و ساکن است. آفرینشِ الف، با نقطه آغاز می‌شود. جملة حروف و اعداد، بر محورِ حرفِ الف می‌گردند. الف، اوّلین حرفِ آفرینش است. الف، نمادِ خُردی و کوچکی و ریزی هم است. الف، یکی از مشبه‌به‌های پُرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، سرو، ماه نو، کمرِ باریک و... را به الف مانند می‌کنند. در این مقاله، سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری حرفِ الف در اشعار شعرای عارفِ طرازِ اوّل، یعنی؛ سنایی، عطار، مولوی و شاه نعمت الله ولی پرداخته شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الف؛ کارکرد حرف الف؛ سنایی؛ عطار؛ مولوی | ||
| مراجع | ||
|
حیدری، غلامرضا.(1396). «کاربرد ادبی و هنری و تصویری الف در پهنه‌ی ادب پارسی با تکیه بر اشعار شاعران سبک هندی». سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، شماره‌ی 35، صص 57- 73. ــــــــــــــــــ (1398). «کاربرد ادبی و هنری حرف الف در اشعار شاعران سبک خراسانی». متن پژوهی ادبی، دورهی 23، شماره‌ی 79، صص55-76. دهخدا، علیاکبر.(1377). لغتنامه. زیرِ نظرِ محمد معین و جعفر شهیدی، تهران: مؤسسه‌ی لغتنامه‌ی دهخدا و دانشگاه تهران. رامپوری، شرفالدین.(1363). فرهنگ غیاث اللغات. به کوشش منصور ثروت، تهران: امیرکبیر. سنایی، مجدودبنآدم.(1362). دیوان حکیم سنایی. به اهتمام محمدتقی مدرسرضوی، تهران: کتابخانهی سنایی. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1374). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه. تصحیح محمدتقی مدرسرضوی، تهران: دانشگاه تهران. شهیدی، سیدجعفر.(1364). شرح لغات و مشکلات دیوان انوری. تهران: علمی و فرهنگی. طغیانی، اسحاق.(1381). شرح مشکلات حدیقه سنایی. اصفهان: دانشگاه اصفهان. عطار، فریدالدین.(1362). دیوان عطار نیشابوری. به اهتمام و تصحیح تقی تفضّلی، تهران: علمی و فرهنگی. ــــــــــــــــ (1370). منطق الطیر. تصحیح صادق گوهرین، تهران: علمی و فرهنگی. مولوی، جلالالدینمحمد.(1363). کلیات شمس. به تصحیح و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر. ـــــــــــــــــــــــــ (1372). مثنوی معنوی. به تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: مولی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,263 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 498 |
||