| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,246 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,637,832 |
نقد و بررسی انسان‌شناسی داروین براساس حکمت متعالیه | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 17، شماره 64، آذر 1396، صفحه 29-50 اصل مقاله (212.78 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2017.4491 | ||
| نویسندگان | ||
| فرانک بهمنی1؛ علی اله‌بداشتی2 | ||
| 1هیات علمی/دانشگاه یاسوج | ||
| 2دانشیار/دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| تبیین چگونگی هستی و ظهور انسان نقشی راهبردی در عملکرد انسان و اعتقاد او به غایت و هدف نهایی از زندگی و زیستن دارد. امروزه شاهد پیامدهای کلامی بسیاری در حوزه‌ی هستی‌شناسی و غایت‌شناسی انسان براساس دو رویکرد مشهور در مسأله‌ی ایجاد انسان –ثبات انواع و تبدّل انواع– هستیم؛ و ازآنجاکه تمام استنتاج‌های علوم به مدد عقل صورت می‌پذیرد، در این مقاله عوامل مؤثر بر تبدّل تا ظهور انسان از دیدگاه داروین، به مکتب عقلی ملاصدرا عرضه می‌شود تا امکان و حدود این تبدّل‌ها با نظام دقیق عقلی او روشن شود. داروین نظریه‌ی تکاملی‌اش را براساس مستندات تجربی خود که از طریق مشاهداتش در سفرها، فسیل‌ها و برخی آزمایش‌ها بر روی حیوانات اهلی به دست آمده و با استفاده از پیش‌فرض‌های عقلی، بنا نهاده و سپس آن‌را به انسان نیز تعمیم می‌دهد. به‌نظر وی، ایجاد انسان از نیای حیوانی و به‌یاری انتخاب طبیعی، در تنازع بقا صورت‌گرفته است؛ ایجاد انسان از سر تصادف بوده و سرانجامِ انسان نامعلوم است. وجودشناسی حکمت متعالیه با تبیین تشکیک در وجود و حرکت جوهری، حلقه‌های مفقوده‌ی داروین را روشن نموده، چگونگی تبدّل موجود تا ظهور انسان و حدود آن‌را مشخص می‌نماید؛ براساس حکمت متعالیه، گرچه انسان محصول فرایند تکامل است، این فرایند تابع برنامه‌ای ازپیش‌تعیین‌شده است و عوامل زیست محیطی، علل زمینه‌ای تکامل انسان هستند، حکمت متعالیه ساحت دومی نیز برای انسان قائل است که منشعب از جسم اوست و استعداد تبدّل و تکامل تا بالاترین مراتب وجودی را داراست. درنتیجه، انسان نه‌تنها هدفمند ایجاد شده، بلکه جاودانه است و در مراتب متفاوتی از وجود، زندگی خود را ادامه خواهد داد. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی – تحلیلی است که با استفاده از منابع اصلی انجام پذیرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ۱. نقد؛ ۲. انسان‌شناسی؛ ۳. داروین؛ ۴. ملاصدرا | ||
| مراجع | ||
|
۱. ابن‌سینا، ابوعلی‌حسین‌بن‌عبدالله (۱۴۰۴ق)، الشفاء، ج اول، قم: مکتبة آیهاللهالعظمیالنجفی.
۲. ایزلی، لورن، (۱۳۳۹)، قرن داروین (اکتشافات عصر داروین)، محمود بهزاد، بی‌جا. ۳. باربور، ایان، (۱۳۹۲)، دین و علم، پیروز فطورچی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ۴. بهزاد، محمود، (۱۳۸۷)، داروینیسم و تکامل، نسخه‌ی الکترونیکی، بی‌جا. ۵. داروین، چارلز، (۱۳۳۰)، تبار انسان، محمود بهزاد، بی‌جا. ۶. ـــــــــــــ، (۱۳۸۰)، منشأ انواع، نورالدین فرهیخته، تهران: زرین. ۷. سروش، عبدالکریم، (۱۳۷۸)، نهاد ناآرام جهان، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. ۸. عبودیت، عبدالرسول، (۱۳۹۲)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، ج۱، قم: سمت. ۹. ـــــــــــــــــــ، (۱۳۹۱)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، ج۳، قم: سمت. ۱۰. ملاصدرا، محمدبنابراهیم، (۱۳۸۸)، الشواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه، قم: بوستان کتاب. ۱۱. ـــــــــــــــــــــــــ (۱۳۷۵)، الشواهد الربوبیه، جواد مصلح، تهران: سروش. ۱۲. ــــــــــــــــــــــــ، (۱۹۸۱)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، تهران: دارالمعارف الاسلامی. ۱۳. ـــــــــــــــــــــــــ، (۱۳۶۲)، مبدأ و معاد، احمد حسینی اردکانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ۱۴. ـــــــــــــــــــــــــ، (۱۳۸۹)، شرح فارسی الاسفار الاربعه، ج۲، حسن حسنزاده آملی، قم: بوستان کتاب. ۱۵. ـــــــــــــــــــــــــ،(۱۳۶۳)، مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. ۱۶. ـــــــــــــــــــــــــ، (بی‌تا)، تعلیقه بر حکمة الاشراق، بی‌جا. ۱۷. ـــــــــــــــــــــــــ، (بی‌تا)، شرح و تعلیقه صدرالمتألهین بر الهیات شفا، تهران: بنیاد حکمت اسلامی. ۱۸. ـــــــــــــــــــــــــ، ( 1417ق.)، الشواهدالربوبیه فی مناهج السلوکیه،2جلدی ،چ اول، بیروت: موسسه التاریخ العربی. 19. Darwin, Charls, (1859), on the Origin of Species, London: John Murray. 20. Draper, J. W., (1878), History of the Conflict between Religion and Science, New York: D. Appleton and Co. Available online at: http://etext.lib.virginia.edu/. 21. Mayr, E., (1988), Towards a New Philosophy of Biology, Cambridge, Ma: Harvard University Press. 22. Russell, C.A., (ed), (1973), Science and Religious Belief, London: University of London Press. 23. Scott, Eugenie Carol the Bilind Watch Marker, England: Oxford. 24. Ward, Keithm, (2006), Pascal's Fire, England: one world Publications. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,783 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,442 |
||