| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,803 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,431 |
علیت به معنای قطعیت یا هم‌زمانی یا حد فاصلی میان آن دو؟ | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 1، دوره 16، شماره 61، اسفند 1395، صفحه 1-16 اصل مقاله (165.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2017.4005 | ||
| نویسنده | ||
| محمد بنیانی* | ||
| استادیار گروه فلسفه دانشکده الاهیات دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| علیت از مسائل زیربنایی فلسفه بوده که از دیرباز موردتوجه و بررسی فیلسوفان قرار داشته است. علیت در نگاه برخی فیلسوفان، با ضرورت و قطعیت گره خورده است. در این نوشتار، نشان خواهیم داد که اگرچه به دو گونه‌ی پیشینی و پسینی، سعی در اثبات علیت شده است، این تلاش‌ها ناکام مانده‌اند. اصل ضرورت و قطعیت در زندگی و اثبات وجود آن در عالم خارج، در طاقت بشر نیست، چون عالم وجود، با ضرورت گره نخورده است. تفسیر دقیق علیت همان تحقق تأثیر و تأثر غیرقطعی، میان دو امر متعاقب است که تعاقب آن‌ها تا زمان حال، به هم نخورده است. علیت به معنای تأثیر و تأثر، بدیهی است، اما قطعیت و ضرورت از دل آن بیرون نمی‌آید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ۱- علیت؛ ۲- علت؛ ۳- معلول؛ ۴- ضرورت و قطعیت؛ ۵- تعاقب | ||
| مراجع | ||
|
۱. ابن‌سینا، (1379)، حسین بن عبدالله،النجاه من الغرق فى بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح از محمد تقى دانش پژوه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ۲. __________________________، (1404)، الشفاء ( الالهیات)، به تصحیح سعید زای، قم: مکتبه آیه الله المرعشى. ۳. __________________________، (1375)، الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه. ۴. __________________________، (1400ق)، رسائل ابن‌سینا، 1جلد، قم: انتشارات بیدار. ۵. __________________________، (1404)، التعلیقات، تحقیق عبد الرحمن بدوی، بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامى. ۶. بهمنیار، (1375)، التحصیل، تصحیح و تعلیق مرتضى مطهرى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ۷. رازی، ، فخر الدین، (1411ق)، المباحث المشرقیة فى علم الالهیات و الطبیعیات، قم: انتشارات بیدار. ۸. ___________،(1373)، شرح عیون الحکمه، مقدمه و تحقیق از محمد حجازى احمد على سقا، تهران: مؤسسه صادق. ۹. سهروردی، (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح و مقدمه‌ی هانرى کربن و سید حسین نصر و نجفقلى حبیبی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. ۱۰. شیرازى، صدرالدین محمد، (1981 م)، الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. ۱۱. _________________، (1360)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، با حاشیه‌ی حاج ملاهادی سبزوارى، تهران: مرکز نشر دانشگاهى. ۱۲. _________________، (1422)، شرح الهدایه الأثیریه، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی. ۱۳. _________________، (1354)، المبدأ و المعاد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. ۱۴. _________________، (1363)، المشاعر، اهتمام هانرى کربن، تهران: کتابخانه طهورى. ۱۵. طوسی، خواجه نصیر، (1405)، تلخیص المحصل، بیروت: دار الاضواء. ۱۶. _________________، (1375)، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشر البلاغه. ۱۷. طباطبایی، سید محمد حسین، (1422ق)، نهایه الحکمه، تحقیق عباس علی زارعی سبزواری، قم: مؤسسه نشر اسلامی. ۱۸. _________________، (1420ق)، بدایه الحکمه، تحقیق عباس علی زارعی سبزواری، قم: مؤسسه نشر اسلامی. ۱۹. غفاری، حسین، (1386)، بررسی مبادی فلسفه نقادی، تهران: انتشارات حکمت. ۲۰. میر داماد، (1367)، القبسات، به اهتمام مهدى محقق و همکاران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ۲۱. میر داماد- العلوى، محمد باقر- السید احمد، (1376)، تقویم الایمان و شرحه کشف الحقائق، مقدمه و تحقیق از على اوجبی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامى. 22. Copleston, Frederick, (1994)A History of Philosophy,Vol. V, The Newman Press and Burns & Oates, Ltd .
23. Hume, David, (2009) A Treatise of Human Nature, Floating Press .
24. Hume, David, (2007) An Enquiry concerning Human Understanding, Edited with an Introduction and Notes by Peter Millican, Oxford: Oxford University Press.
25. Hartnack, Justus, (2001) Kant 's Theory of Knowledge, Translated by M. Holmes Hartshorne, Inc Indianapolis/Cambridg: Hackett Publishing Company.
26. Kant, Immanuel, (2004) Prolegomena to Any Future Metaphysics, Translated and edited by Gary Hatfield, Cambridge University Press.
27. Kant, Immanuel, (2010) The Critique of Pure Reason, Translated by J. M. D. Meiklejohn, The Pennsylvania State University.
28. Locke, John, (1999) An Essay Concerning Human Understanding, The Pennsylvania State University.
29. Mill, J. S., (1911), A System of Logic: Ratiocinative and Inductive, London: Longmans, Green & Co.
30. Quine, W. V., (1974), The Roots of Reference, La Salle, Illinois: Open Court. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,813 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 999 |
||