بنیانِ زروانی ناکُشتن و به بند کِشیدن ضحّاکِ شاهنامه

آسموسن، جس. پیتر. (۱۳۸۶). «اصول عقاید و اعتقادات دیانت زردشتی». در: دیانت زردشتی، برگردان فریدون وهمن، تهران: جامی. صص۹۹-۱۲۷.

آلبری، چارلز رابرت سیسل. (۱۳۸۸). زبور مانوی. ترجمه‌ی ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: اسطوره.

آیدنلو، سجّاد. (۱۳۸۸). «نکته‌هایی از روایات پایان کار ضحّاک». کاوش‌نامه‌ی زبان و ادبیات فارسی، س۱۰، ش۱۸، صص۹-۴۷.

ابن‌اثیر، الکامل. (۱۳۴۹). اخبار ایران. برگردان محمّدابراهیم باستانی پاریزی، تهران: دانشگاه تهران.

ابن‌بلخی. (۱۳۸۵). فارس‌نامه. تصحیح گای لیسترانج و رینولد نیکلسون، تهران: اساطیر.

ابن‌الندیم، محمّدبن‌اسحاق. (۱۳۸۱). الفهرست. تحقیقِ رضا تجدّد، تهران: اساطیر.

ابوالقاسمی، محسن. (۱۳۸۷). مانی به روایت ابن‌ندیم. تهران: طهوری.

اردستانی رستمی، حمیدرضا. (۱۳۹۴). «فریدون دهقان، کـاوه‌ی آهنگـر و ضحّاک دیو». شعرپژوهی (بوستان ادب)، س۷، ش۱، پ۲۳، صص۱-۲۸.

اسماعیل‌پور، ابوالقاسم. (۱۳۸۷). اسطوره بیان نمادین. تهران: سروش.

امیدسالار، محمود. (۱۳۸۱). «اژدها در حماسه‌های ملی ایرانی». در: جستارهای شاهنامه‌شناسی و مباحث ادبی، تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار، صص۳۳-۶۳

ـــــــــــــــــ . (۱۳۹۰). «آشفته‌بازار ادبیات فارسی». تجربه، ش۷۹، صص۲۳و۲۴.

انجوی شیرازی، سیّدابوالقاسم. (۱۳۶۳). فردوسی‌نامه (مردم و قهرمانان شاهنامه). تهران: علمی.

باقری، مهری. (۱۳۹۳). «ایزد شیرسر در مهرپرستی غربی». در: جشن‌نـامه‌ی فتح‌اللّه مجتبایی، به‌کوشش علی‌اشرف صادقی و ابوالفضل خطیبی، تهران: هرمس. صص۱۸۳-۲۰۴.

بلعمی، ابوعلی محمّدبن‌محمّد. (۱۳۸۵). تاریخ بلعمی. تصحیح محمّدتقی بهار، به‌کوشش محمّدپروین گنابادی، تهران: زوار.

بنونیست، امیل. (۱۳۸۶). دین ایرانی بر پایه‌ی متن‌های معتبر یونانی. برگردان بهمن سرکاراتی، تهران: قطره.

بویس، مری. (۱۳۸۶). زردشتیان؛ باورها و آداب دینی آن‌ها. ترجمه‌ی عسگر بهرامی، تهران: ققنوس.

ـــــــــــ . (۱۳۸۸). آیین زردشت کهن روزگار و قدرت ماندگارش. ترجمه‌ی ابوالحسن تهامی، تهران: نگاه.

بهار، مهرداد. (۱۳۸۴). ادیان آسیایی. تهران: چشمه.

ـــــــــــ . (۱۳۸۵). جستاری در فرهنگ ایران. ویـراست جدید به‌کوشش ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: اسطوره.

ـــــــــــ . (۱۳۸۹). پژوهشی در اساطیر ایران. ویراستاریِ کتایون مزداپور، تهران: آگاه.

بیرلین. جان فرانسیس. (۱۳۸۹). اسطوره‌های موازی. ترجمه‌ی عباس مخبر، تهران: مرکز.

تاریخ سیستان. (۱۳۸۷).به‌تصحیح محمّدتقی بهار، تهران: معین.

ثعالبی، ابومنصورعبدالملک‌بن‌محمّد. (۱۳۸۵). شاهنامه‌ی ثعالبی. تهران: اساطیر.

جلالی‌مقدّم، مسعود. (۱۳۸۴). آیین زروانی (مکتب فلسفی‌عرفانی زردشتی بر مبنای اصالت زمان). تهران: امیرکبیر.

حسینی قزوینی، شرف‌الدّین‌فضل‌الله. (۱۳۸۳). المعجم فی آثار ملوک العجم. به‌کوشش احمد فتوحی‌نسب، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

حصوری، علی. (۱۳۸۸). سرنوشت یک شمن (از ضحّاک به اودن). تهران: چشمه.

خالقی مطلق، جلال. (۱۳۸۰). یادداشت‌های شاهنامه. زیر نظر احسان یارشاطر، نیویورک: بنیاد میراث ایران.

ـــــــــــــــــ . (۱۳۸۶). سخن‌های دیرینه. به‌کوشش علی دهباشی. تهران: افکار.

خطیبی، ابوالفضل. (۱۳۷۹). «باز هم ماجرای ضحّاک ماردوش». کتاب ماه هنر، ش۲۵و۲۶، صص۵۶-۵۸.

ــــــــــــــ . (۱۳۹۳). «چرا فـریدون ضحّاک را نکشت؟». در جشن‌نامه‌ی فتح‌الله مجتبایی، به‌‌کوشش علی‌اشرف صادقی و ابوالفضل خطیبی، تهران: هرمس. صص۳۸۵-۳۹۸.

خیّام، عمربن‌ابراهیم. (۱۳۸۵). نوروزنامه. تصحیح و تحشیه‌ی مجتبی مینوی، تهران: اساطیر.

دریایی، تورج. (۱۳۸۷). شاهنشاهی ساسانی. ترجمه‌ی مرتضی ثاقب‌فر، تهران: ققنوس.

دکره، فرانسوا. (۱۳۸۰). مانی و سنّت مانوی. ترجمه‌ی عبّاس باقری، تهران: فرزان روز.

دوست‌خواه، جلیل. (۱۳۷۹). اوستا کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی. تهران: مروارید.

ــــــــــــــــ . (۱۳۸۰). حماسه‌ی ایرانی یادمانی از فراسوی هزاره‌ها. تهران: آگاه.

راشدمحصّل، محمّدتقی. (۱۳۹۴). فروردگ؛ گفتارهایی درباره‌ی زبان‌ها و فرهنگ ایران. به‌‌کوشش مهدی علایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

زنر، رابرت چارلز. (۱۳۷۷). تعالیم مغان. ترجمه‌ی فریدون بدره‌ای، تهران: توس.

ــــــــــــــــ . (۱۳۸۴). زروان یا معمّای زردشتیگری. ترجمه‌ی تیمور قادری، تهران: امیرکبیر.

ــــــــــــــــ . (۱۳۸۷). طلوع و غروب زردشتیگری. ترجمه‌ی تیمور قادری، تهران: امیرکبیر.

سرکاراتی، بهمن. (۱۳۸۵). سایه‌های شکارشده (گزیده‌ی مقالات فارسی). تهران: طهوری.

سروش‌یسن. (۱۳۸۲). گزارش محمّدتقی راشدمحصّل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

شاکد، شائول. (۱۳۸۷).تحوّل ثنویّت. ترجمه‌ی سیّداحمدرضا قائم‌مقامی، تهران: ماهی.

شایست ناشایست. (۱۳۹۰). آوانویسی و برگردان کتایون مزداپور، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

شبانکاره‌ای، محمّدبن‌علی. (۱۳۸۱). مجمع‌الانساب. تصحیح میرهاشم محدّث، تهران: امیرکبیر.

شوالیه، ژن و آلن گربران. (۱۳۸۴). فرهنگ نمادها. ترجمه‌ی سودابه فضایلی، ج۲. تهران: جیحون.

ــــــــــــــــــــــ . (۱۳۸۵). فرهنگ نمادها. ترجمه‌ی سودابه فضایلی، ج۴.  تهران: جیحون.

شهرستانی، محمّدبن‌عبدالکریم. (۲۰۰۳). الملل و النّحل. با مقدمه و تحشیه‌ی صلاح‌الدّین الهواری، بیروت: الهلال.

طبری، محمّدبن‌جریر. (۱۳۹۰). تاریخ الرّسل و الملوک. برگردان ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.

علوی، ابوالمعالی. (۱۳۴۲). بیان الادیان. تصحیح هاشم رضی، تهران: سپهر.

کتاب سوم دینکرد. (۱۳۸۱). گردآوریِ آذرفرنبغ پسر فرّخزاد و آذرباد پسر امید، آراستاری، آوانویسی، یادداشت‌ها و ترجمه از فریدون فضیلت، تهران: فرهنگ دهخدا.

کتاب سوم دینکرد. (۱۳۸۴). گردآوریِ آذرفرنبغ پسر فرّخزاد و آذرباد پسر امید، آراستاری، آوانویسی، یادداشت‌ها و ترجمه از فریدون فضیلت، تهران: مهر آیین. 

کریستن سن، آرتور. (۱۳۸۵). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه‌ی رشید یاسمی، تهران: صدای معاصر.

ــــــــــــــــ . (۱۳۸۸). مزداپرستی در ایران قدیم. ترجمه‌ی ذبیح‌الله صفا، تهران: هیرمند. 

کزّازی، میرجلال‌الدّین. (۱۳۷۹). نامه‌ی باستان (ویرایش و گزارش شاهنامه‌ی فردوسی جلد اوّل). تهران: سمت.

ـــــــــــــــــــ . (۱۳۸۰). مازهای راز (جستارهایی در شاهنامه). تهران: مرکز.

ـــــــــــــــــــ . (۱۳۸۷). در آسمان جان. تهران: معین.

کیخسرو اسفندیار. (۱۳۶۲). دبستان مذاهب. با یادداشت‌های رحیم رضازاده ملک، تهران: طهوری.

گات‌‌‌ها. (۱۳۸۴). گزارش ابراهیم پورداود. تهران: اساطیر.

فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۸۶). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی مطلق و همکاران، تهران: مرکز دایره‌ المعارف بزرگ اسلامی.

متون پهلوی. (۱۳۷۱). گردآورنده جاماسب جی دستور منوچهرجی جاماسب آسانا. گزارش و آوانوشت سعید عریان، تهران: کتابخانه‌ی ملّی جمهوری اسلامی ایران.

مزداپور، کتایـون. (۱۳۶۹). «شالوده‌ی اساطیری شاهنامه». فرهنگ، کتاب هفتم، به مناسبت هزاره‌ی تدوین شاهنامه، صص۵۳-۷۸.

ـــــــــــــــ . (۱۳۷۸). داستان گرشاسب، تهمورس و جمشید، گـل‌شاه و متن‌های دیگر (بررسی دست‌نویس م. او ۲۹). آوانویسی و برگردان از متن پهلوی، تهران: آگاه.

ـــــــــــــــ . (۱۳۸۸). «مار جادویی و زیبایی پروانه». فرهنگ مردم، س۷، ش۲۷و۲۸، صص۲۰۴-۲۲۰.

مسعودی، علی‌بن‌حسین. (۱۳۸۷). مروج الذّهب و معادن الجوهر. ترجمه‌ی ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی. 

ــــــــــــــــــــــ . (۱۳۸۹). التنبیه و الاشراف. ترجمه‌ی ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی.

مقدسی، طاهربن‌مطهّر. (۱۳۸۶). آفرینش و تاریخ. مقدّمه، ترجمه و تعلیقات محمّدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگاه.

منهاج سراج جوزجانی، عثمان‌بن‌محمّد. (۱۳۸۹). طبقات ناصری. تصحیح، مقابله و تحشیه‌ی عبدالحیّ حبیبی، تهران: اساطیر.

مولایی، چنگیز. (۱۳۸۹). «بررسی روایات مربوط به ضحّاک و گاو برمایه در متن‌های ایرانی». نامه‌ی فرهنگستان، د۱۱، ش۳، پ۴۳، صص۱۰۷-۱۲۸.

مؤذّن جامی، محمّدمهدی. (۱۳۸۸). ادب پهلوانی؛ مطالعه‌ای در تاریخ ادب دیرینه‌ی ایرانی از زردشت تا اشکانیان. تهران: ققنوس.

میرفخرایی، مهشید. (۱۳۸۷).فرشته‌ی روشنی. تهران: ققنوس.

نیبـرگ، هنریک ساموئل. (۱۳۸۳). دیـن‌های ایـران بـاستان. تـرجمه‌ی سیف‌الدّین نجم‌آبادی، کرمان: دانشگاه شهیدباهنر.

وارنر، رکس. (۱۳۸۹). دانشنامه‌ی اساطیر جهان. برگردان ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: اسطوره.

هال، جیمز. (۱۳۸۹). فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمه‌ی رقیّه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر.

یشت‌‌ها. (۱۳۷۷). تفسیر و تألیف ابراهیم پورداود، تهران: اساطیر.

یعقوبی، احمدبن‌ابی‌یعقوب. (۱۳۸۷). تاریخ یعقوبی. ترجمه‌ی محمّدابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.

یوستی، فردیناند. (۱۳۸۸). بندهش هندی. تصحیح و ترجمه‌ی رقیّه بهزادی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

Avesta; The Sacred Books of the Parsis. (1886). ed by Karl F. Geldner, Stuttgard: Kohlhammer.

Bartholomae, C. (1961).  Altiranisches Wörterbuch. Berlin: Walter De Gruyten.

Bivar, A.D.H. (1975). “Mithra and Mesopotamia”. Mithraic Studies, vol II, pp 275-289.

Boyce, M. (1975A). A Reader in Manichaean Middle Persian and Parthian. Acta Iranica, vol 9, Leiden: ed Téhéran ‌ـ Liège.

_________. (1975B). A Word-List of Manichaean Middle Persian and Parthian. Acta Iranica, vol 9, Leiden: ed Téhéran ‌ـ Liège.

Cumont, F.(1960). Astrology and Religion among the Greeks and Romans. New York: Dover. 

Dānāk-u Mainyō-ī Khrad; Pahlavi, Pazand and Sanskrit Texts. (1913). ed Behramgore Tehmurasp Anklesaria. Bombay.

Frye, R. N. (1993). The Heritage of Persia. California: Mazda.

Gershevitch, I. (1959). The Avestan Hymn to Mithra. Cambridge: At The University.

Iranian Bundahišn. (1978). Rivāyat-ī Ēmēt-ī Ašavahištān. Part 1. ed K.M. Jamasp Asa, Y.Mahyar Nawabi, M.Tavousi. Shiraz: Pahlavi University.

Lieu, Samuel N. C. (1992). Manichaeism in the later Roman Empire and Medieval China. Tübingen: Mohr.

Mackenzie, D. N. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University.

Mardān Farrox ī Ohrmazd-dād. (1887). Shikand-Gūmānīk Vijār. The Pāzand-Sanskrit Text Together with a Fragment of the Pahlavi. by Hōshang Dastūr Jāmāspji Jāmāsp-Ᾱsānā and E.W.West. Bombay.

Morano, E. (2000). “A Survey of the Extant Parthian Crucifixion Hymns”. Studia Manichaica. IV. Internationaler Kongress zum Manichäismus. In R. E. Emmerick W. Sundermann and P.zieme, eds. Berlin. pp 398-429.

Nyberg, H. S. (1974). A Manual of Pahlavi. Wiesbaden.

Sundermann, W. (1981). Mitteliranische Manichäische Texts Kirchengeschichtlichen Inhalts. Berlin.

The Complete Text of the Pahlavi Dinkard. (1911). ed D. N. Madan, Bombay.

Zātsparam. (1964). Vichitakiha-ī Zātsparam. by Behramgore Tehmurasp Anklesaria, Bombay.