عقل مبنای معتزلی؛ عقل قانون‌گذار معتزلی تأمّلی در نسبت عدالت طبیعی و اراده‌ی تشریعی الهی در مبنای اعتبار هنجار حقوقی

1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1383)، «عدل در نظر شیخ مفید»، کیهان فرهنگی، ش 210، صص: 22 ـ 29.

 

2. ابن تیمیه، (1426 ه.ق. 2005)، الردّ علی المنطقیین، بیروت: مؤسسه الرّیان.

 

3. ارسطو، (1364)، سیاست، ترجمه‌ی دکتر حمید عنایت، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سپهر.

 

4. امام‌الحرمین ابی‌المعالی عبد‌الملک بن عبدا... بن یوسف، (1399ق.)، البرهان فی اصول الفقه، الجزء الثانی، قطر: جامعه قطر.

 

5. التفتازانی، سعدالدین مسعود، (1409ق.)، شرح المقاصد، الجزء الرابع، قم: منشورات الشریف الرضی.

 

6. الجابری، الدکتور محمد عابد، (2009)، نقد العقل العربی (1)، تکوین العقل العربی، الطبعه العاشره، بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیه.

 

7. جعفری لنگرودی، دکتر محمد جعفر، (1368)، تاریخ معتزله، فلسفه فرهنگ اسلام، تهران: کتابخانه گنج دانش.

 

8. ــــــــــــــــــــــــــ، (1382)، مکتب‌های حقوقی در حقوق اسلام، چاپ سوم، تهران: کتابخانه گنج دانش

9. جوادی آملی، عبدالله، (1375)، فلسفه دین، فلسفه حقوق بشر،  قم: انتشارات اسراء.

 

10. ـــــــــــــــــــــ، (1391)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، چاپ ششم، تنظیم و تحقیق احمد واعظی، ویرایش حسین شفیعی، قم: مرکز نشر اسراء.

 

11. الحریثی، أحمد، (2011)، المعتزله و الأحکام العقلیه و مبادی القانون الطبیعی، بغداد: شرکه بیت الوراق للنشر.

 

12. حسینی، سید ابراهیم، (1381)، «نقش عقل در استنباط قواعد و مقررات حقوقی از دیدگاه اسلامی»، نشریه‌ی معرفت، دی‌ماه، شماره 61، صص: 98 ـ 118.

 

13. الخواجه نصیر‌الدین الطوسی، (1405ق./ 1985م.)، تلخیص المحصّل، المعروف بنقد المحصل، الطبعه الثانیه، بیروت: دارالأضواء.

 

14. الشاطبی، ابراهیم بن موسی،(1417ق.)، الموافقات، الطبعه الأولی فی ستّه المجلّدات، المجلد الأوّل، المحقّق مشهور بن حسن آل سلمان، المملکه العربیه السعودیه، دار بن عفّان.

 

15. الشیخ المفید، (1414ق.)، اوائل المقالات فی مذاهب و المختارات، الطبعه الثانیه، بیروت: دار‌المفید.

 

16. طالبی، محمد حسین، (1390)، قانون طبیعی، قم: انتشارات دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.

 

17.الغروی الاصفهانی، شیخ محمد حسین، (1374)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، الجزء الثانی، طبع قدیم، قم: انتشارات سید الشهداء.

 

18. قاضی عبد الجبار بن أحمد، (بی‌تا)، المغنی فی أبواب العدل و التوحید، الجزء الثانی عشر (النظر و المعارف)، الجزء السادس (التعدیل و التجویر)، الجزء الحادی عشر (التوحید و التکلیف)، الجزء الرابع عشر (الاصلح، استحقاق الذم، التوبه)، قاهره: المؤسسه المصریه العامّه للتألیف و الأنباء و النشر.

 

19. ــــــــــــــــــــــــــــ، (1416ق. 1996م.)، شرح الأصول الخمسه، الطبعه الثالثه، تحقیق الدکتور عبدالکریم عثمان، مصر: مکتبه الوهبه.

 

20. ــــــــــــــــــــــــــــ، (1999م. 1419ه.ق.)، المجموع فی المحیط بالتکلیف، التحقیق یان پترس، بیروت: دار المشرق.

 

21. کلی، جان، (1382)، تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمه‌ی دکتر محمد راسخ، تهران: انتشارات طرح نو.

 

22. کدیور، دکتر محسن، (1387)، حق الناس، اسلام و حقوق بشر، تهران: انتشارات کویر.

 

23. محمد شریف أحمد، (1980)، الدکتور، فکره القانون الطبیعی عند المسلمین، بغداد: دراسه مقارنه.

 

24. مصباح یزدی، محمد تقی، (1387)، مشکات، نظریه‌ی حقوقی اسلام، جلد اول، چاپ دوم، تحقیق و نگارش محمد مهدی نادری قمی و محمد مهدی کریمی نیا، قم: انتشارات مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ نگارش.

 

25. مطهری، مرتضی، (1357)، نظام حقوق زن در اسلام، چاپ هشتم، قم: انتشارات صدرا.

 

26. المعتق، عواد بن عبدالله، (1421ق.)، المعتزله و أصولهم الخمسه و موقف أهل السنه منها، الطبعه الرابعه، الریاض: مکتبه الرشد.

 

27. ملاصدرا، (1382)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.

 

28. منذر الشاوی، (1411ق.)، مذاهب القانون، الطبعه الثالثه، بغداد: دار الحکمه.

 

29. منذر الشاوی، (2009)، فلسفه القانون، الإصدار الأول، عمان: دار الثقافه للنشر و التوزیع.

 

30. Arnaldez, R., (1993), «La loi musulmane à la lumière des sciences coraniques», In. Archives de Philosophie du Droit, T. 38, droit et religion, Sirey, Pp. 83-91.

31. Ben Achour, (Y), (1997), «Nature, raison et révélation dans la philosophie du droit des auteurs sunnites », In. Les Droits Fondamentaux, Actes des premières Journées scientifiques du réseau Droits fondamentaux de l'AUPELF-UREF, tenues à Tunis du 9 au 12 octobre 1996, Bruxelles : Bruylant, Pp. 163-179.

32. Ben Achour, Yadh, «L’idée de justice naturelle dans la pensée juridique sunnite», In. Mélanges en l’honneur du Doyen Sadok Belaïd, C. P. U. 2004. Pp. 159-189.

 

33. Bentham, (J.), (1988), Principes de Législation et D’économie Politique, nouvelle édition, Paris, Guillaumin.

 

34. Bouriau, Christophe, (2013), Les Fictions du Droit, Kelsen, Lecteur de Vaihinger, 1^e édition, Lyon, ENS.

35. Chéhata, Chafik, (1973), «La religion et les fondements du droit en Islam», Archives de Philosophie du Droit, T. 18, Sirey, Pp. 17-25.

 

36. El Shakankiri, M., (1981), «Loi divine, loi humaine et droit dans l’histoire juridique de l’Islam», In. Bulletin du CEDEJ, n° 13, décembre 1981, Pp. 5-29.

 

37. Fasso, Guido, (1976), Histoire de la Philosophie du Droit, XIXe et XXe Siècle, traduit de l’italien par Catherine Rouffet, 1^e édition, Paris: L. G. D. J.

38. Kelsen, Hans, (1999), Théorie Pure du Droit, Traduit par Charles Eisenmann, 1^e édition, Paris: Bruylant et L.G.D.J.

39. Renoux-Zagamé, Marie-France, (2003), Du Droit de Dieu au Droit de l'Homme, 1^e édition, Paris: PUF.

40. Riley, Patrick (2009), The Philosopher's Philosophy of Law from the Seventeenth Century to Our Days, 1^e edition, New York: Springer.

41. Ripert, Georges, (1994), La Règle Morale Dans les Obligations Civiles, Réimpression de 4^e édition (1949), Paris: L.G.D.J.

42. Supiot. Alain, (2005). Homo Juridicus. Essai sur la Fonction Anthropologique du Droit, 1^e édition, Paris: Édition du Seuil.

 

43. Villey, Michel, (2006), La Formation de la Pensée Juridique Moderne, 1^e édition, Paris: Quadrige/PUF.