| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 867 |
| تعداد مقالات | 7,777 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,962,135 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,965,801 |
تساهل و تسامح در دیوان حافظ | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 8، دوره 1، شماره 2، بهمن 1388، صفحه 179-206 اصل مقاله (165.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.344 | ||
| نویسنده | ||
| محمدحسین نیکدار اصل* | ||
| دانشگاه یاسوج | ||
| چکیده | ||
| تساهل و تسامح در دیوان حافظ دکتر محمد حسین نیکداراصل* دانشگاه یاسوج چکیده در این مقاله، پس از بررسی مختصر اصطلاح تساهل و تسامح و پیشینه‌ی آن در غرب و فرهنگ اسلامی، با توجه به ارتباط و تاثیر مسایل سیاسی، تاریخی و اجتماعی بر ذهن هنرمند و اثر او، به اختصار دوره‌ی سیاسی، تاریخی و اجتماعی حافظ توصیف شده است. نگارنده کوشیده است، تساهل و تسامح را از دیدگاه شاعر بر پایه‌ی سه محور بیان کند؛ محور نخست اندیشه‌ی حافظ درباره‌ی گناه است. در این بخش، گناه به عنوان تقدیر الهی، گناه نخستین آدم و حوا، گناه و بخشش آن که محل ظهور رحمت الهی است، بی اثری زهد یا فسق در نظام هستی و نیز نامعلومی پایان کار انسان واعمال او، بررسی می‌شود. در محور دوُم؛ روح تساهل آمیزحافظ و موضوع‌هایی؛ چون اغتنام وقت، جواز گناه، تمایل به شادخواری و باده زداینده‌ی گناه، بررسی می‌شود. در محور سوم؛ نگاه حافظ به زندگی فردی و اجتماعی و ارایه‌ی الگوی رفتاری برپایه‌ی سازواری و تساهل (مدارا با دشمنان، نفی خودخواهی، نفی دنیا اندوزی، نفی مطلق بدکاری، کرم پیشگی و مهرجویی و وحدت ادیان) بررسی می‌شود. * استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: تساهل وتسامح . حافظ . گناه. وحدت ادیان. رحمت و عفو | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، ترجمه‌ی محمد مهدی فولاد وند، دارالقرآن الکریم.
بی نام. (1349). خلاصه‌ی شرح تعرف، تصحیح احمد علی رجایی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
پورنامداریان، تقی. (1382). گمشده‌ی لب دریا. تهران: سخن.
جان، بی ناس. (1370). تاریخ جامع ادیان، چاپ چهادهم، تهران: انتشارات وآموزش انقلاب اسلامی.
حافظ. شمس‌الدین محمد. (1370). دیوان. به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی علیشاه.
خرمشاهی، بهاالدین. (1387). حافظ. چاپ چهارم، تهران: ناهید.
دشتی، علی. (1380). نقشی از حافظ. چاپ دوم، تهران: اساطیر.
دشتی، محمد. (1385). تکثرگرایی دینی به روایت فصوص ومثنوی. ماهنامه‌ی حافظ، 29.
زرین کوب، عبدالحسین. (1379). ازکوچه‌ی رندان. چاپ 13، تهران: سخن.
ژولی سادا، ژاندرون. (1382). تساهل در اندیشه‌ی غرب. ترجمه‌ی عباس باقری، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
سعدی، مصلح‌الدین. (1386). کلیات. به اهتمام محمد علی فروغی، چاپ چهاردهم. تهران: امیرکبیر.
صبحی صالح. (1379). نهج البلاغه. قم: انوارالهدی.
صفایی سنگری، علی. (1382). برق عصیان. پژوهشنامه‌ی ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، 33.
حرعاملی، سیدحیدر. (1409ه. ق). وسایل الشیعه، قم: موسسه‌ی آل بیت.
عبدالرزاق کاشانی، کمال الدین. (1369). تحفة الاخوان فی خصائص الفتیان. به کوشش محمد دامادی، تهران: علمی فرهنگی.
غزالی، محمد. (1361). کیمیای سعادت. تصحیح حسین خدیوجم، تهران: علمی فرهنگی.
فروزانفر، بدیع الزمان. (1386). شرح مثنوی شریف. چاپ دوازدهم، تهران: زوار.
قیصری، ابراهیم. (1382). یک حرف صوفیانه. حافظ پژوهی، دفتر 6، به کوشش جلیل سازگار نژاد، مرکز حافظ شناسی.
کرنستن، موریس. (1376). تساهل وتسامح. نامه‌ی فرهنگ، مترجم محمدسعید حنایی، 28 (4).
لاک، جان. (1377). نامه‌ای در باب تساهل. ترجمه‌ی کریم شیرزاد گل شاهی، تهران: نشر نی.
لاهیجی، شمس‌الدین. (1374). مفاتیح الاعجازفی شرح گلشن راز. چاپ دوم، تهران: زوار.
لیمبرت، جان. (1386). تاریخ شیراز درعصر حافظ. ترجمه‌ی محمد اسماعیل فلزی، تهران: زوار.
مجلسی، محمدباقر. (1404ه. ق). بحارالانوار. بیروت: مؤسسة الوفاء.
معین، محمد. (1362). فرهنگ معین. تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1386). مثنوی معنوی، رینولدنیکلسون، چاپ ششم، تهران: مولی.
میزگرد درباره‌ی تساهل وتسامح. (1376). نامه‌ی فرهنگ. 28 (4).
نیکوبخت، ناصر. (1383). عرفان اسلامی، مکتب تساهل وتسامح. نشریه‌ی دانشکده‌ی ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره‌ی جدید (16).
همدانی، عین القضات. (بی تا). تمهیدات. تصحیح عفیف عسیران، تهران: کتابخانه‌ی منوچهری. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,483 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,390 |
||