| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,646 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,580,693 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,686,369 |
گونه هایی از هنجارگریزی نحوی در شعر ناصرخسرو | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 8، دوره 3، شماره 1، خرداد 1390، صفحه 179-206 اصل مقاله (468.61 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.294 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی محسنی* ؛ مهدی صراحتی جویباری | ||
| دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| دکتر مرتضی محسنی* مهدی صراحتی جویباری** دانشگاه مازندران چکیده انحراف از قوانین حاکم بر همنشینی واژهها و بههم ریختن نحو جمله‌ها در زبان معمول و معیار، روشی است که تمامی شاعران برای رسیدن به زبان شعر از آن بهره میبرند. در شعر کلاسیک فارسی، هنجارگریزیهای نحوی عموماً به منظور حفظ نظام موسیقایی شعر، مثلاً برای رعایت قوانین عروض و قافیه صورت میگیرد و از این روی، این فرایند، جزیی از «فنشعر» محسوب میشود. ناصرخسرو از جمله شاعرانی است که برای متمایز ساختن زبان شعر خود به این نوع هنجارگریزی توجه نشان داده است و میتوان در دیوان او با مصادیق فراوانی از هنجارگریزیهای نحوی روبهرو شد؛ تا جایی که باید عمدهی تلاش او را برای تشخّص سبکی شعرش در همین مورد جستوجو کرد. این مقاله بر آن است که به بررسی هنجارگریزی نحوی در شعر ناصرخسرو و مقایسهی آن با شعر سه شاعر همعصر وی یعنی عنصری، فرخی و منوچهری بپردازد و تعدادی از مصادیق آن را برشمارد. دستاورد مقاله، ناظر بر این است که ناصرخسرو در مقایسه با سه شاعر همعصر خود، از چهارده مورد عمدهی هنجارگریزی شعرش، در هفت مورد دست به هنجارگریزی برجسته زده است. * استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی. mohseni45@yahoo.com (نویسنده‌ی مسؤول) ** دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. serahati11@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 1/6/89 تاریخ پذیرش مقاله: 23/11/89 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زبان شعر . عنصـری . فرخـی. منوچهـری . ناصرخســرو . هنجارگریزی نحوی | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. (1375). حقیقت و زیبایی (درسهای فلسفهی هنر). تهران: مرکز.
احمدی، بابک. (1386). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
اسکولز، رابرت. (1379). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمهی فرزانه طاهری، تهران: آگه.
ایگلتون، تری. (1383). پیشدرآمدی بر نظریهی ادبی. ترجمهی عباس مخبر، تهران: مرکز.
پورنامداریان، تقی. (1374). سفر در مه. تهران: زمستان.
داد، سیما. (1383). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
رادویانی، محمدبن عمر. (1362). ترجمان البلاغه. بهتصحیح و اهتمام احمد آتش، تهران: اساطیر.
زرینکوب، عبدالحسین. (1357). ارسطو و فنشعر. تهران: امیرکبیر.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1368). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1370). صورخیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شفیعیکدکنی، محمدرضا. (1383). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت. تهران: سخن.
شکلوفسکی، ویکتور. (1385). «هنر همچون فرایند»، نظریهی ادبیات. ترجمهی عاطفه طاهایی، تهران: اختران.
شمیسا، سیروس. (1381). نقد ادبی. تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1384). بیان و معانی. تهران: میترا.
صفوی، کورش. (1373). از زبانشناسی به ادبیات. ج1 (نظم)، تهران: چشمه.
صفوی، کورش. (1383). از زبانشناسی به ادبیات. ج2 (شعر)، تهران: سوره مهر.
طوسی، خواجه نصیرالدین. (1376). اساسالاقتباس. تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عنصری بلخی، ابوالقاسم حسن. (1363). دیوان عنصری بلخی. بهکوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: سنائی.
فرخی سیستانی، ابوالحسن علی. (1371). دیوان حکیم فرخی سیستانی. بهکوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
فرشیدورد، خسرو. (1388). دستور مفصل امروز. تهران: سخن.
موکاروفسکی، یان. (1373). «زبان معیار و زبان شعر»، کتاب شعر. ترجمهی احمد اخوت، اصفهان: مشعل.
منوچهری دامغانی، ابوالنجم احمد. (1379). دیوان منوچهری دامغانی. بهکوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: زوار.
ناتلخانلری، پرویز. (1374). تاریخ زبان فارسی. ج2و3، تهران: سیمرغ.
ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین. (1357). دیوان اشعار. تصحیح مینوی و محقق، تهران: مؤسسهی مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل.
نجفی، ابوالحسن. (1382). مبانی زبانشناسی و کاربرد آن در زبان فارسی. تهران: نیلوفر.
وحیدیانکامیار، تقی. (1381). دستور زبان فارسی (1). تهران: سمت.
همایی، جلالالدین. (1381). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,460 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,036 |
||