| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,249 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,637,833 |
نمادشناسی حکایت «بوف و زاغ» کلیله و دمنه بر پایه‌ی اساطیر ایران و هند | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 4، دوره 3، شماره 1، خرداد 1390، صفحه 75-97 اصل مقاله (93.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.290 | ||
| نویسندگان | ||
| فرانک جهانگرد* 1؛ مصطفی صدیقی2؛ طیبه گلستان2 | ||
| 1پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| 2دانشگاه هرمزگان | ||
| چکیده | ||
| دکتر فرانک جهانگرد* پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران دکتر مصطفی صدیقی** طیبه گلستانی حتکنی*** دانشگاه هرمزگان چکیده اسطورهها با زبانی پیچیده و رازآمیز با انسان سخن میگویند و مفاهیمی عمیق و رازناک را با زبان خاص خود، نماد، بیان میکنند. نمادها علاوه بر بیان مفاهیمی ژرف که کشف آنها به شناخت بیشتر بشر از خود مدد میرساند، اغلب نشان‌دهندهی تضادها و پیوندها در دنیای اساطیری، افسانهها، قصهها و حماسهها هستند. در برخی از اسطورهها، تضاد و تقابل خیر و شر، روشنی و تاریکی، زمین و آسمان، باران و خشکی، خورشید و ماه و... به گونهای نمادین، مانند جنگ خدایان و اهریمنان، زاغ و بوم، مار و پرنده، قهرمان و اژدها و... نمایان میشود. تقابل روشنی و تاریکی نمونهای از این تضادهاست که از اصول بنیادین فرهنگ ایران باستان نیز به شمار میرود.در باب «بوف و زاغ» کلیله و دمنه نیز خویشکاری بوف و زاغ را میتوان بر اساس تقابل روز و شب بررسی کرد. با توجه به داد و ستدهای فراوان فرهنگی ایران و هند به ویژه در حوزهی اساطیر، در این پژوهش با رویکرد اسطورهای و روش تطبیقی، تفاوتها و شباهتهای عناصر متن بوف و زاغ در اساطیر ایران و هند جستوجو، بررسی و تحلیل شده است.در این باب، بوف میتواند نماد شب، تاریکی و ماه، و زاغ نماد روز، روشنایی و خورشید باشد و حکایت پیروزی زاغان بر بومان، غلبهی مهرپرستی را بر ماه‌پرستی، نشان دهد. * استادیار زبان و ادبیات فارسی fjahangard@yahoo.com (نویسنده‌ی مسئول) ** استادیار زبان و ادبیات فارسی navisa_man@yahoo.com *** کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی golestani.tayebeh@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 23/3/88 تاریخ پذیرش مقاله: 22/10/89 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلیله‌ودمنه . اسطوره . نماد . ادبیـات تطبیـقی .ایران و هند . ماه پرستی . مهرپرستی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آموزگار، ژاله [و دیگران]. (1383). تاریخ ایران باستان. تهران: سمت.
ایونس، ورونیکا. (1381). اساطیر هند. ترجمه‌ی محمدحسین باجلان فرخی، تهران: اساطیر.
باشلار، گاستون. (1378). روانکاوی آتش. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: توس.
بایار، ژانپیر. (1376). رمزپردازی آتش. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: مرکز.
بوکهارت، تیتوس. (1370). رمزپردازی. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: سروش.
بهار، مهرداد. (1380). ادیان آسیایی. تهران: چشمه.
بیدپا. (1341). پنچا تنترا. ترجمه‌ی ایندو شیکهر، تهران: دانشگاه تهران.
پاینده، حسین. (1385). قرائتی نقادانه از آگهیهای تجاری در تلویزیون ایران. تهران: روزگار.
پورداود، ابراهیم. (1380). فرهنگ ایران باستان. تهران: اساطیر.
ترکی، محمدرضا. (1384). «رسول ماه». مجلهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره56.
جمالی یزدی، ابوبکر مطهر. (1346). فرخ نامه. تهران: امیرکبیر.
جنیدی، فریدون. (1363). نقش جانوران در سخن سعدی. تهران: بنیاد نیشابور.
دادور، ابوالقاسم، و الهام منصوری. (1385). درآمدی بر اسطورهها و نمادهای ایران و هند در عهد باستان. تهران: دانشگاه الزهرا (س).
دو بلوا، فرانسوا. (1382). برزوی طبیب و منشأ کلیله و دمنه. ترجمه‌ی صادق سجادی، تهران: طهوری.
راشد محصل، محمدرضا و فهیمه حاجی‌پور. (1387). «شعر خاقانی و جلوه اسطوره خورشید در آن». مجلهی پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 6، شماره 11، پاییز و زمستان.
رستگار فسایی، منصور. (1383). پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سرکاراتی، بهمن. (1385). سایههای شکار شده. تهران: طهوری.
شوالیه، ژان. (1385). فرهنگ نمادها. ج1و2و4، ترجمه‌ی سودابه فضائلی، تهران: جیحون.
صمدی، مهرانگیز. (1367). ماه در ایران از قدیمیترین ایام تا ظهور اسلام. تهران: علمی و فرهنگی.
طبری، محمد بن جریر. (1386). تاریخ بلعمی. ترجمه‌ی ابوعلی بلعمی، تصحیح ملک الشعرای بهار و محمد پروین گنابادی، تهران: هرمس.
عبداللهی، منیژه. (1381). فرهنگ‌نامهی جانوران در ادب پارسی. ج1، تهران: پژوهنده.
عناصری، جابر. (1374). تجلی دوازده ماه در آیینه اساطیر و فرهنگ عامه ایران. مرند: قمری.
فرنبغ دادگی. (1380). بندهش. گزارنده مهرداد بهار، تهران: توس.
فروزانفر، بدیع الزمان. (1374). شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
فریزر، جیمز جرج. (1384). شاخه زرین. ترجمه‌ی کاظم فیروزمند، تهران: آگاه..
قبادی، حسینعلی. (1374). «نظری بر نمادشناسی». مجلهی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 28، شماره 3 و 4، شماره‌ی مسلسل 111-110.
قلیزاده، خسرو. (1387). فرهنگ اساطیر ایرانی. تهران: پارسه.
کریستنسن، آرتور. (1383). نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانهای ایران. ترجمه‌ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.
کزازی، میرجلالالدین. (1372). رؤیا، حماسه، اسطوره. تهران: مرکز.
کزازی، میرجلالالدین. (1380). مازهای راز. تهران: مرکز.
کمیلی، مختار و منصوره آرینفر. (1387). «ردپای اساطیر در حکایت شیر و گاو از کلیله و دمنه». مجلهی پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 6، شماره 11، بهار و تابستان.
کوپر، جیسی. (1383). فرهنگ مصور نمادهای سنتی. ترجمه‌ی ملیحه کرباسیان، تهران: سمت.
کینگزلی، پیتر. (1385). زوایای تاریک حکمت. ترجمه‌ی دلآرا قهرمان، تهران: سخن.
گرین، ویلفرد و دیگران. (1383). مبانی نقد ادبی. ترجمه‌ی فرزانه طاهری، تهران: نیلوفر.
گلستانی حتکنی، طیبه. (1388). نمادشناسی اسطورهای حیوانات کلیله و دمنه بر مبنای اساطیر هند و ایران، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه هرمزگان.
لوفلر، دلاشو. (1386). زبان رمزی قصههای پریوار. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: توس.
محمدزاده، اسدالله. (1383). «آیین مهر در کلیله و دمنه». کیهان فرهنگی، شماره 211، اردیبهشت.
نصرالله منشی، ابوالمعالی. (1381). کلیله و دمنه. تهران: امیرکبیر.
وارنر، رکس. (1387). دانشنامه اساطیر جهان. ترجمه‌ی ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران: اسطوره.
هاکس، جیمز. (1383). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
هال، جیمز. (1380). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق وغرب. ترجمه‌ی رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر، چاپ اول.
هینلز، جان. (1382). شناخت اساطیر ایران. ترجمه‌ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,725 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,001 |
||