| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,724 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,442 |
دادخواهی در بیابان یا تحلیل قصه‌های شکار در برخی از متون و منظومه‌های ادب فارسی تا قرن هفتم | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 3، دوره 3، شماره 1، خرداد 1390، صفحه 53-73 اصل مقاله (202.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.289 | ||
| نویسنده | ||
| نجف جوکار* | ||
| دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| دادخواهی در بیابان یا تحلیل قصه‌های شکار دکتر نجف جوکار* دانشگاه شیراز چکیده در برخی از منظومه‌های عرفانی و تعلیمی فارسی، قصه‌های کوتاهی دیده می‌شود که از چارچوبی یک‌سان برخوردار است. در این قصه‌ها، پادشاه در شکارگاه به دلایلی نامعلوم، از همراهان جدا می‌ماند و در بین راه، یکی از اهالی شهرها یا روستاهای دوردست که از ستم مأموران یا والی دیار خویش به تنگ آمده است، سر راهش سبز می‌شود. دادخواهی او که با تیززبانی همراه است، در آغاز خشم پادشاه را برمی‌انگیزد؛ اما سرانجام وجدان خفتهی وی بیدار می‌شود و با درنگ در سخن دادخواه، به عمق نابسامانی و پریشانی اوضاع حکومت پی‌می‌برد. این‌گونه داستان‌ها که صبغه‌ای آرمانی به خود می‌گیرد، با پیامدی خجسته همراه است؛ زیرا پادشاه افزون بر احقاق حق شاکی و مجازات مجرمان، در پیِ اصلاح امور برمی‌آید. پراکندگی این حکایات در شعر سده‌های ششم و هفتم، نشان‌گر دغدغهی مشترک سخنوران این دوره‌ها و تلاشی فرهنگی برای غفلت‌زدایی ارباب قدرت و بیدارسازی آنان است. نگارنده در این نوشتار، به چند و چون این قصه‌ها، ساختار بیرونی، اجزای درونی و علل شکل‌گیری آن‌ها پرداخته است. * دانشیار زبان و ادبیات فارسی n.jowkar@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 1/6/89 تاریخ پذیرش مقاله: 20/12/89 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قصه‌ی شکار . دادخواهی . شکارگاه . پادشاه . به مظالم نشستن | ||
| مراجع | ||
|
نهج‌البلاغه. (1386). ترجمه‌ی سیدجعفر شهیدی، تهران: علمی و فرهنگی.
بیهقی، ابوالفضل. (1350). تاریخ بیهقی. تصحیح علی اکبر فیاض، مشهد: دانشگاه مشهد.
جوکار، نجف. (١٣٨٧). «عملکرد محتسب و بازتاب آن در برخی از متون ادب فارسی». پژوهشنامهی دانشگاه شهید بهشتی، شماره ۵٧، بهار.
جوینی، عطاءالملک. (بی‌تا). تاریخ جهان‌گشای جوینی. تصحیح محمد قزوینی، تهران: بامداد.
خنجی اصفهانی، فضل‌الله بن روزبهان. (١٣۶۲). سلوک‌الملوک. تصحیح محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
راوندی، محمد بن علی بن سلیمان. (١٣۶۴). راحه‌الصدور و آیه‌السرور در تاریخ آل‌سلجوق. تصحیح محمد اقبال، تهران: امیرکبیر.
رازی، نجم‌الدین. (١٣۶۶) مرصادالعباد. تصحیح محمد امین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی، پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره ۵٧، بهار.
سعدی افصح‌المتکلمین. (١٣۶٨). گلستان. تصحیح غلام‌حسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
سعدی افصح‌المتکلمین. (١٣۶٩). بوستان. تصحیح غلام‌حسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
سعدی افصح‌المتکلمین. (١٣۶٣). کلیات. تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم. (١٣۵٩). حدیقه‌الحقیقه. تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
ساکت، محمدحسین. (١٣۶۵). نهاد دادرسی در اسلام. مشهد: آستان قدس رضوی.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (١٣٧۲). تازیانه‌های سلوک. تهران: آگه.
طوسی، خواجه نظام‌الملک. (١٣۶۴). سیاست‌نامه. تصحیح جعفر شعار، تهران: امیرکبیر.
فرخی سیستانی، علی بن جولوغ. (1363). دیوان فرخی سیستانی. تصحیح سیدمحمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
عنصرالمعالی، کیکاوس. (١٣۶۶). قابوس‌نامه. تصحیح غلام‌حسین یوسفی، تهران: علمی و فرهنگی.
عطار نیشابوری، فریدالدین. (١٣٨۶). مصیبت‌نامه. تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
غزالی، امام محمد. (١٣۶٧). نصیحه الملوک. تصحیح جلال‌الدین همایی، تهران: هما.
گیلانی، نظام‌الدین احمد. (١٣۵٧). مضمار دانش (فرس‌نامه). تصحیح نادر حائری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
میبدی، ابوالفضل. (١٣۶۲). تفسیر کشف‌الاسرار و عده‌الابرار. تصحیح علی‌اصغر حکمت، تهران: امیرکبیر.
مظاهری، علی. (١٣٧٨). زندگی مسلمانان در قرون وسطا. ترجمه‌ی مرتضی راوندی، تهران: صدای معاصر.
غزالی، ابوحامد محمد. (1377). احیاء علوم‌الدین. تصحیح حسین خدیو جم، تهران: علمی و فرهنگی.
لمبتن، آن. (١٣٨۲). تداوم و تحول در تاریخ میانه‌ی ایران. ترجمه‌ی یعقوب آژند، تهران: نشر نی.
نسوی، ابوالحسن علی بن احمد. (١٣۵۴). بازنامه. تصحیح علی غروی، تهران: مرکز مردم‌شناسی ایران.
نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف. (١٣٧۲). احوال و آثار و شرح مخزن الاسرار. تصحیح برات زنجانی، تهران: دانشگاه تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,889 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 839 |
||