| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 862 |
| تعداد مقالات | 7,672 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,660,608 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,735,696 |
استعاره‌های ترکیبی، گونه‌ای نویافته از استعاره در سروده‌های خاقانی شروانی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 2، دوره 3، شماره 2، شهریور 1390، صفحه 25-50 اصل مقاله (285.33 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.279 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد پارسا؛ فردین حسین پناهی* | ||
| دانشگاه کردستان | ||
| چکیده | ||
| استعاره‌های ترکیبی، گونه‌ای نویافته از استعاره در سروده‌های خاقانی شروانی دکتر سیداحمد پارسا* فردین حسین پناهی** دانشگاه کردستان چکیده خاقانی شروانی (595-520 ه.ق) از شاعران بزرگ سبک آذربایجان است. وی علاوه بر به کارگیری انواع استعاره‌های شناخته شده در شعر خود، با امتزاج ترکیب‌آفرینی و استعاره‌پردازی، به آفرینش گونه‌ای جدید از استعاره دست یازیده که تاکنون از دید علمای بلاغت دورمانده است. این نوع استعاره که در این پژوهش با نام «استعاره‌های ترکیبی» معرّفی شده، یک‌صد و بیست و پنج بار در اشعار خاقانی به کار رفته است. هدف این پژوهش، شناساندن ویژگی‌های این‌گونه استعاره‌ها، چون مضمون‌آفرینی، آشنایی‌زدایی، برجسته‌سازی، تناسب، اغراق، ایجاز و ابهام هنری است. استعاره‌های ترکیبی از کارکردهایی دیگر، چون تلمیح فشرده و تفضیل و رجحان نیز برخوردارند. بررسی ساختار استعاره‌های ترکیبی خاقانی، از دیگر اهداف این پژوهش محسوب می‌شود. روش پژوهش، توصیفی است و نتایج با استفاده از تحلیل محتوی، به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و سندکاوی بررسی شده است. نتیجه نشان می‌دهد شناخت استعاره‌های ترکیبی در شعر خاقانی علاوه بر کمک به شناخت هرچه بهتر جنبه‌های زیبایی‌شناسانه‌ی شعر او، به شناخت ابعادی نوین از ظرفیت‌های زبان فارسی در استعاره‌پردازی کمک خواهد کرد. * دانشیار زبان و ادبیات فارسی dr.ahmadparsa@gmail.com ** دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی fardin.hp@gmail.com (نویسنده‌ی مسئول) تاریخ دریافت مقاله: 23/4/89 تاریخ پذیرش مقاله: 5/10/89 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آشنایی‌زدایی . استعاره‌های ترکیبی . برجسته‌سازی . تلمیح فشرده . خاقانی . مضمون‌آفرینی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
احمدسلطانی، منیره. (1370). قصیده‌ی فنی و تصویرآفرینی خاقانی شروانی. تهران: مؤسسه‌ی کیهان.
احمدی، بابک. (1386). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
اژه‌ای، محمّد علی. (1370). «استعاره، بحثی تحلیلی از نظر دانشمندان اسلامی در باب ماهیت استعاره». مجله‌ی معارف، دوره 8، شماره 3، صص 41-57.
اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1383). از رودکی تا بهار. تهران: نغمه‌ی زندگی.
الأفریقی، جمال‌الدّین محمّد بن مکرّم بن منظور. (2005). لسان‌العرب. مراجعه و تدقیق: یوسف البقاعی و ابراهیم شمس‌الدّین و نضال علی، بیروت: مؤسّسه الأعلمی للمطبوعات.
الیاده، میرچا. (1368). آیینها و نمادهای آشناسازی. ترجمه‌ی نصراله زنگویی، تهران: آگه.
انوری، اوحدالدّین علی‌بن‌محمّد. (1364). دیوان انوری. تصحیح محمّدتقی مدرس رضوی، تهران: علمی و فرهنگی.
بهار، محمّد تقی. (1387). دیوان اشعار ملک‌الشعرای بهار. تهران: نگاه.
تفتازانی، سعدالدّین مسعود بن‌عمر. (2001). المطوّل. شرح تلخیص مفتاح‌العلوم، تحقیق عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
تیلر، جان رابرت. (1383). «بسط مقوله: مجاز و استعاره». ترجمه‌ی مریم صابری‌پور نوری‌فام، استعاره، مبنای تفکر و ابزار زیبایی‌آفرینی، به کوشش فرهاد ساسانی، تهران: سوره‌ی مهر، صص 299-336.
جرجانی، عبدالقاهر. (1366). اسرارالبلاغه. ترجمه‌ی جلیل تجلیل، تهران: دانشگاه تهران.
خاقانی شروانی، افضلالدین بدیل‌بن‌علی. (1375). دیوان خاقانی. تصحیح میرجلال‌الدین کزّازی، تهران: نشر مرکز.
خاقانی شروانی، افضلالدین بدیل‌بن‌علی. (1373). دیوان خاقانی. تصحیح ضیاءالدّین سجادی، تهران: زوار.
خطیب قزوینی، جلال‌الدّین محمّد بن عبدالرحمن. (1997) التلخیص فی علوم البلاغه. تحقیق و شرح عبدالحمید هنداوی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دشتی، علی. (1381). خاقانی شاعری دیرآشنا. تهران: امیرکبیر.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1378). دیدار با کعبه‌ی جان. تهران: سخن.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم. (بی‌تا)، دیوان. به سعی و اهتمام محمّد تقی مدرّس رضوی، تهران: سنایی.
شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1358). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1378). بیان. تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1382). سبک‌شناسی شعر. تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1372). کلیات سبک‌شناسی. تهران: فردوس.
صفا، ذبیح‌اله. (1355). تاریخ ادبیات ایران. تهران: امیرکبیر.
فروزانفر، بدیع‌الزّمان. (1350). سخن و سخنوران. تهران: خوارزمی.
قاسم‌زاده، حبیب‌اله. (1379). استعاره و شناخت. تهران: فرهنگان.
کزازی، میرجلال‌الدین. (1368). رخسار صبح. تهران: نشر مرکز.
گلفام، ارسلان و یوسفی‌راد، فاطمه. (1381). «زبان‌شناسی شناختی و استعاره». مجله‌ی تازه‌های علوم شناختی، سال 4، شماره 3، صص 59-64.
مختاری، محمّد. (1369). اسطوره‌ی زال تبلور تضاد و وحدت در حماسه‌ی ملّی. تهران: آگه.
معدن‌کن، معصومه. (1375). «پرتوی از هنر و خلاقیت خاقانی». مجله‌ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره‌ی 160-161، صص227-251.
معدن‌کن، معصومه. (1383). «تصویرسازی و نمادپردازی با خورشید در دیوان خاقانی». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره‌ی 192، صص52- 86.
مورن، ریچاردز. (1383). «استعاره از نگاه فلسفه». ترجمه‌ی آزیتا افراشی، استعاره، مبنای تفکر و زیبایی‌آفرینی، به کوشش فرهاد ساسانی، تهران: سوره‌ی مهر، صص 371-416.
وحیدیان کامیار، تقی. (1379). بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی. تهران: دوستان.
هاوکس، ترنس. (1377). استعاره. ترجمه‌ی فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
Abrams, M.H & Galt Harpham, Geoffrey. )2005 (. A Glossary of Literary Terms. Eight Edition, Boston: Thomson Wadsworth. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,420 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 904 |
||