| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,774 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,412 |
نقد و تحلیل مبحث تقدیم و تأخیر در علم معانی (بر اساس بوستان سعدی) | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 9، دوره 3، شماره 3، آبان 1390، صفحه 173-199 اصل مقاله (237.91 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.277 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اصغر میرباقری فرد؛ سیدمرتضی هاشمی؛ حکمت اله صفری* | ||
| دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| نقد و تحلیل مبحث تقدیم و تأخیر در علم معانی (بر اساس بوستان سعدی) دکتر سید‌علی‌اصغر میرباقری‌فرد* دکتر سیدمرتضی هاشمی** حکمت‌اله صفری‌فروشانی *** دانشگاه اصفهان چکیده به این دلیل که در کتاب‌های علم معانی، الگویی منظم و مدون از مبحث تقدیم و تأخیر ارائه نمی‌شود، برقراری ارتباط با این مبحث برای آموزش آن یا نقد و تحلیل آثار؛ به سختی امکان‌پذیر است. مقاله‌ی حاضر بر آن است که با استناد به منابع، ترتیب و تغییر جایگاه اجزای جمله را که اساس موضوع تقدیم و تأخیر است؛ اثبات و تعیین کند و در کنار هر مطلب از این بحث، از شواهد بوستان سعدی بهره بگیرد. همچنین این موضوع نیز تبیین می‌شود که در تقدیم و تأخیر از دو طریق «ساختار و ظاهر کلام و انتقال معانی ثانوی» می‌توان با مخاطب ارتباط برقرار کرد. مولف با تکیه بر یافته‌های تازه؛ نتیجه می‌گیرد که تقدیم یا صدرنشینی مسندالیه، از قابلیت‌های زبان فارسی است و مشوق مخاطب در شنیدن یا خواندن «مسند یا خبر» کلام است و تقدیم فعل؛ بر سرعت انتقال پیام و شدت هیجان شنونده می‌افزاید؛ علاوه بر آن؛ اثبات می‌شود که سعدی به خاطر انگیزه‌های تعلیمی خود به تقدیم مسندالیه گرایش دارد و گاهی برای سرعت بخشیدن به انتقال پیام؛ از تقدیم فعل استفاده می‌کند. علاوه بر این؛ جایگاه معانی ثانوی در تقدیم و تأخیر اجزا در بخشی مستقل تبیین می‌شود. در پایان؛ شکل‌های تازه‌ای از تقدیم و تأخیر؛ مثلِ فاصله افتادن بین موصوف و صفت، مضاف و مضاف‌الیه و عائد و صله، به کمک شواهدی از بوستان سعدی ارائه می‌شود که می‌تواند در ذیل مبحث تقدیم و تأخیرِ کتب معانی، جایی پیدا کند. * دانشیار زبان و ادبیات فارسی a_mir_fard@yahoo.com ** استادیار زبان و ادبیات فارسی b.m.hashemi@litr.ui.ac.ir *** دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی hekmatallah.safari@yahoo.com (نویسنده‌ی مسئول) تاریخ دریافت مقاله: 15/6/89 تاریخ پذیرش مقاله: 31/1/90 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترتیب؛ تقدیم؛ تأخیر؛ بوستان؛ سعدی؛ علم معانی | ||
| مراجع | ||
|
آق‌اولی، عبدالحسین ناشر حسام‌العلما. (1373). دررالادب در فن معانی و بیان و بدیع. قم: هجرت.
آهنی، غلامحسین. (1360). معانی بیان. تهران: بنیاد قرآن.
امینی، محمدرضا. (1388). «بازنگری مبانی علم معانی و نقد برداشت‌های رایج آن». مجله‌ی پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، سال 45، دوره‌ی جدید، شماره‌ی3، صص 59-75.
انوری، حسن. (1379). دستور زبان فارسی2. تهران: موسسه انتشارات فاطمی.
بیهقی، ابوالفضل. (1324). تاریخ بیهقی. تصحیح دکتر فیاض و دکتر غنی، تهران: چاپخانه بانک ملی ایران.
تجلیل، جلیل. (1376). معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
تفتازانی، سعدالدین مسعود. (1374ق). کتاب المطول فی شرح تلخیص المفتاح. تهران: مکتبه‌العلمیه الاسلامیه. تفتازانی، سعدالدین مسعود. (بی‌تا). مختصرالمعانی فی‌التلخیص المفتاح. قم: مصطفوی.
تقوی، نصرالله. (1363). هنجار گفتار در فن معانی وبیان وبدیع فارسی. اصفهان: فرهنگسرای اصفهان.
جهاد، لاله. (1378). «بررسی نظریه‌ی ارتباط کلامی یاکوبسن در علم معانی». کتاب ماه ادبیات، شماره‌ی 15، پیاپی 129، صص5-11.
خانلری، پرویز. (1370). دستور زبان فارسی. تهران: توس.
رضانژاد (نوشین)، عبدالحسین. (1367). اصول علم بلاغت در زبان فارسی. قم: الزهرا.
رجایی، محمدخلیل. (1379). معالم‌البلاغه. شیراز: دانشگاه شیراز.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1363). بوستان. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
سعدی، مصلح بن عبدالله. (1381). گلستان. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
سکاکی، ابی یعقوب یوسف. (1356 ق). مفتاح‌العلوم. مصر: مطبعه مصطفی البابی و اولاده.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1368). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1386). معانی. تهران: نشر میترا.
شوقی‌ضیف، احمد. (1383). تاریخ و تطور علوم بلاغت. ترجمه‌ی محمدرضا ترکی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
صادقیان، محمدعلی. (1383). طراز سخن در معانی و بیان. یزد: ریحانه‌الرسول یزد.
صفوی، کوروش. (1373). از زبان‌شناسی به ادبیات. ج1 (نظم)، تهران: چشمه.
علوی مقدم، محمد و اشرف‌زاده، رضا. (1381). معانی و بیان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
فرشیدورد، خسرو. (1382). جمله و تحول آن در زبان فارسی. تهران: امیرکبیر.
کزازی، میرجلال‌الدین. (1385). معانی زیباشناسی سخن پارسی. تهران: مرکز.
مشکوه‌الدینی، مهدی. (1386). دستور زبان فارسی بر پایه‌ی نظریه‌ی گشتاری. مشهد: دانشگاه مشهد.
منشی نصرالله، ابوالمعالی. (1371). کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی طهرانی، تهران: امیرکبیر.
وراوینی، سعدالدین. (1370). مرزبان‌نامه. به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی‌علیشاه.
وحیدیان کامیار، تقی، با همکاری غلامرضا عمرانی. (1382). دستور زبان فارسی (1). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
هاشمی، احمد. (1370). جواهرالبلاغه فی‌المعانی و البیان و البدیع. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
هروی، موفق‌الدین ابومنصور علی. (1371). الابنیه عن حقایق الادویه. به تصحیح احمد بهمنیار، به کوشش حسین محجوب اردکانی، تهران: دانشگاه تهران.
همایی، جلال‌الدین. (1374). یادداشت‌های استاد علامه جلال‌الدین همایی درباره‌ی معانی و بیان. به کوشش ماه‌بانو همایی، تهران: هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,455 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,186 |
||