| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 874 |
| تعداد مقالات | 7,803 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,222,895 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,165,436 |
نقدی بر کتاب امثال و حکم دهخدا با تکیه بر معادل‌یابی امثال عربی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 4، بهمن 1390، صفحه 89-114 اصل مقاله (271.03 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.264 | ||
| نویسنده | ||
| منصوره زرکوب* | ||
| دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| نقدی بر کتاب امثال و حکم دهخدا با تکیه بر معادل‌یابی امثال عربی دکتر منصوره زرکوب* دانشگاه اصفهان چکیده یکی از معتبرترین منابع ادبیات مردمی فارسی، کتاب امثال و حکم دهخدا با بیش از سی‌هزار مثل، حکمت، اصطلاحات، کنایات، اخبار و احادیث است که حاصل مطالعات و پژوهشهای بی‌وقفهی اوست و از پشتکار، قدرت حافظه، استعداد و حضور ذهن وی حکایت دارد. مراجعه به‌این کتاب هر خواننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند. بویزه که در زمانی گردآوری شد که امکانات رایانه‌ای و راه‌های مجازی تحقیق و موتورهای جست‌وجو، وجود نداشت. اما برای خدمت به صاحب این کتاب گران‌سنگ، جا دارد به رفع نقایص آن، همت گمارد. از جمله این نقص‌ها، خلط مدخل‌های امثال از نظر موضوعی، آوردن امثال عربی بدون مرجع و مصدر و عدم تطبیق امثال فارسی و معادل عربی آنهاست. در این مقاله، برآنیم گوشه‌ای از این مهم را انجام داده، برخی امثال فارسی و معادل‌های عربی آن‌ها را مورد مداقه و نقد قراردهیم. در ضمن، امثال عربی وارد شده در مقاله مستندسازی شده است. علت اصلیکه موجب شده دهخدا در انتخاب معادل به خطا رود این است که دهخدا در بسیاری موارد، فقط موضوع امثال را در نظرگرفته و از کاربرد آن‌ها غفلت نموده است. علل دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله: - فقط گوشه‌ای از داستان مثل را مد نظر قرارداده است؛ - در تشخیص موضوع امثال دچار اشتباه شده است؛ - فقط بخشی یا کلمه‌ای از مثل را مد نظر داشته است. * استادیار زبان و ادبیات عربی zarkoobm@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 26/3/89 تاریخ پذیرش مقاله: 23/5/90 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امثال و حکم؛ دهخدا؛ فارسی؛ عربی؛ معادل یابی | ||
| مراجع | ||
|
ابن الملقن، سراج‌الدین. طبقات‌الأولیاء. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
ابن حمدون، ابوالمعالی. محمد. التذکره الحمدونیه. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
ابن سلام، ابوعبید. الأمثال. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
ابن عبد ربه، الأندلسی. (1983م؛ 1403هـ). العقد الفرید. بیروت: دارالکتاب العربی.
الإصفهانی ابوالفرج. (بی‌تا). الأغانی. تحقیق: سمیر جابر، بیروت: دارالفکر.
الثعالبی، ابومنصور. الإعجاز و الإیجاز. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
الثعالبی، ابومنصور. التمثیل و المحاضره. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
الجاحظ، أبوعثمان عمروبن‌بحر. (1968). البیان و التبیین. تحقیق: المحامی فوزی عطوی، بیروت: دارصعب.
جامی شکیبی گیلانی و همکاران. (1336). پند و دستان‌یاب. تهران: نقش جهان.
خضرایی، امین. (1382). فرهنگ‌نامهی امثال و حکم ایرانی. شیراز: نوید.
دهخدا، علی‌اکبر. (1343). امثال و حکم. بی‌جا.
ذوالفقاری، حسن. (1384). داستان‌های امثال. تهران: مازیار.
الزمخشری، جارالله ابوالقاسم. (1987م،1407هـ). المستقصی فی أمثال العرب. بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
سجستانی، سهل بن محمد. المعمرون و الوصایا. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
صینی، محمود اسماعیل. (1992). معجم الأمثال العربیه. بیروت: مکتبه لبنان.
الضبی، مفضل. الأمثال. در لوح فشرده المکتبه الشامله.
العاملی، بهاءالدین. (1983م). الکشکول. بیروت: دارالکتاب البنانی، مکتبه المدرسه.
العسکری، أبوهلال. (1988م.). جمهره الأمثال. بیروت: دارالکتب العلمیه.
الکلاعی، ابوالربیع سلیمان بن موسی. (1995). نکته الأمثال و تفثه السحر الحلال. حققه علی ابراهیم کردی. دمشق: دار سعدالدین.
المیدانی، ابوالفضل. (1998م.). مجمع‌الأمثال. تحقیق محمد یحیی عبدالحمید، بیروت: المکتبه العصریه.
النویری، شهاب‌الدین أحمد بن عبدالوهاب. (2004). نهایه الأرب فی فنون الأدب. تحقیق مفید قمحیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
الیوسی، الحسن. (بی‌تا). زهر الأکم فی الأمثال و الحکم. حققه محمد حجی و محمد الاخضر، المغرب. دارالبیضاء: دارالثقافه..
و
لوح فشرده الموسوعه الشعریه. امارات: اصدار3.
لوح فشرده المکتبه الشامله. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,057 |
||