| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,780 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,416 |
اسلام، مدرنیته و تجربه‌ی دینی: با رویکرد به مفهوم تجربه‌ی دینی از نگاه محمد اقبال لاهوری | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 14، شماره 52، آبان 1393، صفحه 31-48 اصل مقاله (312.22 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2014.2605 | ||
| نویسندگان | ||
| قاسم پورحسن1؛ مژگان خلیلی2 | ||
| 1استاد فلسفه دین دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| 2دانشجوی دکترای فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| چکیده | ||
| تجربه‌ی دینیِ برآمده از سنت اسلامی ما از مبنا باتجربه‌ی دینی مبتنی بر مدرنیته متعارض است. موقعیت اندیشه‌ی فلسفیِ امروزمان بازاندیشی درباره‌ی مبانیِ این دو و رابطه‌شان را ضروری می‌کند. اقبال نخستین متفکر اسلامی است که با مفهومِ «تجربه‌ی دینی» و «مبانی علمی مدرن» به بازاندیشیِ مسائل اساسی اسلام و تبیین‌هایی اساساً متعارض با ماهیت مبانی آن می‌رسد. موضوع ما نقد پیامدهای دیدگاه او نیست، بلکه دو مسأله در رویکرد اوست: یکی معرفت مشککِ حاصل از تجربه‌ی دینیِ مبتنی بر «جهان‌بینیِ مادی»، دوم بُعد سومی به نامِ «روحانی بودن»، که به این معرفت ِمدرن اضافه می‌کند. این دو، برخلاف تلاش اقبال، جمع‌پذیر نبوده‌اند و امروزه دیگر رفع‌شدنی هم نیستند. فهم موقعیتِ دیالکتیکیِ این دو متناقضْ در بطن فرهنگ امروز، زمینه‌سازِ خودآگاهی به نحوه‌ی مواجهه‌ی امروزی‌مان باریشه‌ی حقیقت یا خدا و موقعیت اندیشه‌ی فلسفی‌مان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| 1- تجربه‌ی دینی؛ 2- مدرنیته؛ 3- معرفت و تجربه‌ی دینی؛ 4- خودشناسی و مدرنیته؛ 5- تجربه‌ی خدا و مدرنیته | ||
| مراجع | ||
|
1. آلستون، ویلیام، (1378)، «تجربه‌ی دینی ادراک خداوند است»، ترجمه‌ی مالک حسینی، مجله‌ی کیان، ش 50. 2. ـــــــــــــــ، (1381)، «تجربه‌ی دینی»، ترجمه‌ی رضا حق پناه، اندیشه حوزه، ش 35 - 36. 3. انور، عشرت، (۱۳۷0)، مابعدالطبیعه از دیدگاه اقبال، ترجمه‌ی محمد بقایی، تهران: انتشارات حکمت. 4. ـــــــــــــــ، (1378)، «کانت، اقبال و سطوح معرفت»، ترجمه‌ی محمدبقایی، مجله نامه فلسفه، شماره 7. 5. بولتمان، رودلف کارل، (1380)، اسطوره‌شناسی (مسیحیت)، ترجمه‌ی مسعود علیا، تهران: نشر مرکز. 6. برمن، مارشال، (1380)، تجربه‌ی‌مدرنیته، ترجمه‌ی مراد فرهادپور، تهران: طرح نو. 7. پالمر، ریچارد، (1377)، علم هرمنوتیک، محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس. 8. پراودفوت، وین، (1383)، تجربه‌ی دینی، مترجم عباس یزدانی، تهران: انتشارات طه. 9. پترسون، مایکل [و دیگران]، (1377)، عقل و اعتقاد دینی، احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو. 10. پروتی، جیمزال، (1379)، پرسش از خدا در تفکر مارتین هیدگر، ترجمه‌ی محمدرضا جوزی، تهران: نشر ساقی. 11. جوادی، محسن، (1376)، نظریه ایمان در عرصه کلام و قرآن، قم: انجمن مصارف. 12. جیمز، ویلیام، (1372)، دین و روان، ترجمه‌ی مهدی قائنی، تهران: آموزش انقلاب اسلامی. 13. دکارت، رنه، (1381)، تأملات در فلسفه اولی، ترجمه احمد احمدی، تهران: سمت. 14. سروش، عبدالکریم، (1377)، صراط‌های مستقیم، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. 15. ــــــــــــــــــ، (1373)، قصه ارباب معرفت، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. 16. شبستری، محمد مجتهد، (1379)، نقد قرائت رسمی از دین، تهران: طرح نو. 17. عنایت، حمید، (1369)، ششگفتار درباره دین و جامعه، تهران: دفترنشر فرهنگ اسلامی. 18. فخری، ماجد، (1372)، سیر فلسفه در جهان اسلام، ترجمه زیر نظر نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 19. قائمی نیا، علیرضا، (1381)، تجربه دینی و گوهر دین، قم: بوستان کتاب. 20. ـــــــــــــــــ، (1378)، وحی و افعال گفتاری، قم: انجمن معارف. 21. کانت، ایمانوئل، (1362)، سنجش خرد ناب، ترجمه‌ی میرشمس الدین ادیب سلطانی، تهران: انتشارات امیرکبیر. 22. کشفی، عبدالرسول، (1391)، «بررسی دیدگاه ویلیام رو در باب حجیت معرفت‌شناسی تجربه‌ی دینی»، مجله‌ی اندیشه‌ی دینی، شماره 42. 23. ــــــــــــــــــ، زارع پور، محمد صالح، (1387)، «تقریری جدید از ویلیام آلستون در باب اعتبار معرفت‌شناختی تجربه‌ی دینی»، مجله‌ی آیینه معرفت، شماره 17. 24. کهون، لارنس، (1382)، از مدرنیسن تا پست مدرنیسم، ترجمه‌ی عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی. 25. کیوپیت، دان، (1380)، دریای ایمان، ترجمه‌ی حسن کامشاد، چاپ دوم، تهران: طرح نو 26. گیسلر، نورمن، (1375)، فلسفه دین، ترجمه‌ی حمیدرضا آیت اللهی، تهران: انتشارات حکمت. 27. لاهوری، اقبال، (۱۳۶۸)، بازسازی اندیشه دینی در اسلام، ترجمه‌ی محمد بقائی ماکان، تهران: فردوس. 28. ــــــــــــــ، (بی‌تا)، احیای فکر دینی، ترجمه‌ی احمد آرام، تهران: انتشارات پایا. 29. لگنهاوزن، محمد، (1379)، «تجربه دینی»، نقد و نظر، شماره 23. 30. مطهری، مرتضی، ( 1375)، مجموعه آثار، ج 4، تهران: انتشارات صدرا. 31. معروف، محمد، (1387)، فلسفه‌ی دین از نگاه اقبال، ترجمه‌ی محمد بقایی ماکان، تهران: مروارید. 32. ـــــــــــــــ، (1382)، اقبال و اندیشه‌های دینی غرب، ترجمه‌ی محمد بقایی ماکان، تهران: نشر قصیده سرا. 33. میشل، توماس، (1387)، کلام مسیحی، ترجمه‌ی حسین توفیقی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. 34. ویتگنشتاین، (1389)، پژوهش‌های فلسفی، ترجمه‌ی فریدون فاطمی، تهران: نشر مرکز. 35. هاک، سوزان، (1382)، فلسفه منطق، ترجمه‌ی سید محمد علی حجتی، قم: کتاب طه. 36. هایدگر، مارتین، (1375)، «عصر تصور جهان»، ترجمه‌ی یوسف اباذری، ارغنون، شماره 11 - 12. 37. هیک، جان، (1381)، فلسفه دین، ترجمه‌ی بهزاد سالکی، چاپ سوم، تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی. 38. یزدانی، عباس، (1381)، تجربه دینی، قم: انجمن معارف. 39. Bush, Stephen S., (2012), "Concepts and Religious Experiences: Wayne Proudfoot on the Cultural Construction of Experiences", Apr, Cambridge Journals.
40. Maroof Shah1, M., (et al), (2011) ”Is Religion Compatible With Modern Science? An Appraisal of Iqbal’s Modernist Compatibility Thesis.” European Journal of Science and Theology, September, Vol.7, No.3. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,514 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,406 |
||