| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,730 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,446 |
بررسی تطبیقی آرای لیندا زاگزبسکی و استاد مرتضی مطهری در باب علم پیشین الاهی و اختیار انسان | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 1، دوره 14، شماره 52، آبان 1393، صفحه 1-30 اصل مقاله (321.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2014.2583 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالرسول کشفی1؛ زینب امیری2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری فلسفه دین دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| مسأله‌ی علم پیشین الاهی و اختیار انسان یکی از مسائل اساسی فلسفه‌ی دین است که از دیرباز، ذهن متکلمان و فیلسوفان را به خود معطوف نموده است. بر اساس این مسأله، ازآن‌جاکه علم مطلق الاهی مستلزم خطاناپذیری آن است، ازاین‌رو اگر خداوند در زمان t1 بداند که فاعل S فعل a را در زمان t3 انجام می‌دهد، آنگاه S در زمان t3 فعلی جز a را نمی‌تواند انجام دهد. ازاین‌رو، علم پیشین الاهی در تعارضی ظاهری با اختیار انسان است. این مقاله می‌کوشد آرای لیندا زاگزبسکی (فیلسوف دین معاصر) را با دیدگاه‌های استاد مرتضی مطهری در این باب مقایسه کند. در این راستا، ابتدا به بررسی پاسخ‌های سه‌گانه‌ی کلاسیک به این مسأله (بوثیوس‌گرایی، آکام‌گرایی و مولیناگرایی) از منظر زاگزبسکی می‌پردازد و نشان می‌دهد که زاگزبسکی ضمن پذیرش برخی از عناصر این دیدگاه‌ها و تلفیق آن‌ها با یکدیگر، سه راه‌حل بدیع ارائه می‌کند. مقاله سپس به بررسی دیدگاه استاد مطهری در دو بخش جبر و اختیار و قضا و قدر می‌پردازد و در پایان، وجوه شباهت و افتراق آرای دو متفکر را نشان می‌دهد. یافته‌ی پژوهش آن است که هر دو متفکر سازگاری علم پیشین الاهی را با اختیار انسان می‌پذیرند، اما «آکام‌گرایی تومیستی» و دو راه‌حل دیگر زاگزبسکی به‌رغم نکات مثبت و درخور پذیرشی که دارند، در نشان دادن این سازگاری ناتوان است، در حالی‌که راه‌حل استاد مطهری راه‌حل دقیقی برای اثبات این سازگاری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ۱- علم پیشین الاهی؛ ۲- اختیار انسان؛ ۳- آکام‌گرایی تومیستی؛ ۴- لیندا زاگزبسکی؛ ۵- مرتضی مطهری؛ ۶- قضا و قدر | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌سینا، (1404 ق)، ابوعلی الحسین، التعلیقات، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 2. ارسطو، (1980 م)، العباره در: منطق ارسطو، تحقیق عبدالرحمان بدوی، بیروت: دارالقلم. 3. بوئثیوس، (1385)، تسلای فلسفه، ترجمه سایه میثمی، تهران: نگاه معاصر. 4. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، بی‌تا، الاسفار الاربعه، ج 6، قم: انتشارات مصطفوی. 5. مصباح یزدی، محمدتقی، (1368)، آموزش فلسفه، ج 2، چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی. 6. مطهری، مرتضی، (1385)، مجموعه آثار، ج 1، تهران: انتشارات صدرا. 7. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، ج 2، تهران: انتشارات صدرا. 8. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، ج 3، تهران: انتشارات صدرا. 9. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1384)، مجموعه آثار، ج 10، تهران: انتشارات صدرا. 10. ـــــــــــــــ، (1386)، مجموعه آثار، ج 6، تهران: انتشارات صدرا. 11. موحد، ضیاء، (1386)، درآمدی به منطق جدید، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 12. میرداماد، قبسات، (1367)، به اهتمام مهدی محقق، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 13. Aristotle, (1984), Complete Works of Aristotle: The Rivised Oxford Translation, Edited by Jonathan Barnes, Vol.1, Princeton University Press.
14. Molina, Luis de, (1953), Liberi Arbitrii cum Gratiae Donis, Divina Praescientia, Providentia, Praedestinatione et Reprobatione Concordia, ed. By J. Rabeneck, Ona and Madrid.
15. Ockham, William, (1969), Predestination, God’s Foreknowledge and Future Contingents, Trans. by Marilyn Mc Cord AdaMs and Norman Kertzmann Indianapolis: Hackett.
16. Pike, Nelson, (1970), God and Timelessness, New York: Schocken.
17. Swinburne, Richard, (1977), The Coherence of Theism, Oxford: Oxford University Press.
18. The Cambridge Dictionary of Philosophy, (1995), CEN, Edition by Robert Audi.
19. Wacame Donald, (1989), “Divine Ominisience and Human Freedom”, Bulletin of Evangelical Philosophical Society, 21.
20. Wolterstorff, Nicholas, (1975), “God Everlasting”, God and the Good: Essays in Honor of Henry Stob, C. Orlebeke and L. Smedes (eds.), Grand Rapids: Eerdmans.
21. Flint, Thomas, (1998), Divine Providence: The Molinist Account, Ithaca: Cornell University Press.
22. Frankfurt, Harry, “Alternate Possibilities and responsibility”, Jornal of Philosophy, V.66, No.23.
23. Fischer, John Martin, (1989),"Responsibility and Control”, Jornal of Philosophy, ed. by John Martin Fischer, Ithaca, N.Y.:cornell University press.
24. Zagzebski, Linda, (2010), “Foreknowledge and Human Freedom”, in Charles Talia Ferro, Paul Draper, and Philip L. Quinn, A Companion to Philosophy of Religion, Second Edition, Blackwell Publishing Ltd.
25. Zagzebski, Linda, (2008), “Foreknowledge and Free Will”, Stanford Encyclopedia of Philosophy.
26. Zagzebski, Linda, (1991),The Dilemma of Freedom and Foreknowledge, New York: Oxford University Press.
27. Zagzebski, Linda, (2004), “Omnisicence Time, and Freedom”, The Blackwell Guide to the Philosophy of Religion, edited by William E.Mann.Oxford and n.Y.:Blackwell. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,121 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,266 |
||