| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 862 |
| تعداد مقالات | 7,672 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,668,452 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,743,020 |
تحلیلی بر وضعیت موجود طراحی برنامه‌ی درسی تربیت اجتماعی دوره‌ی راهنمایی بر مبنای تحلیل محتوای کتاب‌های درسی و اسناد مرتبط برنامه‌ی درسی | ||
| پژوهش‌های برنامه درسی | ||
| مقاله 6، دوره 1، شماره 2، اسفند 1390، صفحه 131-176 اصل مقاله (459.37 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcr.2012.253 | ||
| نویسندگان | ||
| مرضیه دهقانی1؛ مقصود امین خندقی2 | ||
| 1دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی درسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| طراحی برنامه‌ی درسی که نقشه‌ی مفهومی برای تولیدکنندگان برنامه‌ی درسی است، ناظر به تعیین منابع، شناسایی عناصر تشکیل دهنده‌ی برنامه و نوع تصمیم‌هایی است که در ارتباط با هر یک از آن‌ها گرفته میشود. با توجه به اینکه نظام آموزشی در کشورمان متمرکز است، یقیناً یکی از مؤلفه‌های مهم در آموزش مسایل اجتماعی، برنامه‌های درسی رسمی و به تبع آن، کتاب و اسناد برنامه‌ی درسی است. در این مقاله، با استفاده از تحلیل محتوایکتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی و تجزیه و تحلیل طرح کلیات نظام آموزش و پرورش، به بررسی موقعیت و شناسایی نقاط ضعف و قوت، چالشها و دشواری‌های برنامه‌ی درسی تربیت اجتماعی موجود پرداخته شده است. مقوله‌های مورد نظر، مفاهیم کلیدی الگویهای مبتنی بر موضوعات درسی مدون، دانشآموز و جامعه، هم‌چنین، ویژگیهای عناصر برنامه‌ی درسی (اهداف، محتوا، روشهای یاددهی و یادگیری) است که با بررسی در متون تخصصی حوزه‌ی برنامه‌ی درسی، به دست آمده است. واحد ثبت نیز در تحلیل محتوا، مضمون (پیام اصلی متن) میباشد. نتایج تحلیل مشخص کرد مبنای این منابع، حکایت از غلبه‌ی روی‌کرد سنتی مبتنی بر موضوعات درسی بر دو روی‌کرد مبتنی بر دانشآموز و جامعه دارد. سپس با توجه به غالب بودن الگوی نظاممند، آسیب‌های این نوع طراحی برنامه‌ی درسی تربیت اجتماعی از دید اقتضائات کلان و خرد بررسی شد. در نهایت، در بحث و نتیجه‌گیری تأکید گردید جهت طراحی یک الگوی مناسب برنامه‌ی درسی و تعیین روی‌کرد ارزشی مناسب و هم‌چنین ویژگیهای هر یک از عناصر، باید منشأ اساسی کار از محیط فرهنگی، فکری، اجتماعی، تاریخی و بومی هر کشوری اخذ گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طراحی برنامه‌ی درسی؛ برنامه‌ی درسیِ تربیت اجتماعی؛ دوره‌ی راهنمایی؛ تحلیل محتوا؛ طرح کلیات نظام آموزش و پرورش | ||
| مراجع | ||
|
الف. فارسی 1. آران، شهریار .(1382). بررسی میزان انطباق مفاهیم مطرح شده در کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی تحصیلی با چالش‌های اساسی جامعه امروز ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت معلم. 2. ادیب، یوسف. (1382). طراحی الگوی مطلوب برنامه‌ی درسی مهارتهای زندگی برای دوره راهنمایی تحصیلی. پایاننامه دکترا. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. 3. المدرس، زهره. (1379). کارکرد دروس علوم اجتماعی دوره آموزش متوسطه در بهنجار کردن کنش اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. 4. باقری، خسرو و کشاورز، سوسن. (1381). ماهیت معرفت شناختی علوم اجتماعی و تأثیر آن بر برنامه‌ی درسی علوم اجتماعی. در پژوهش مربوط به فلسفه‌ی برنامه‌ی درسی، مجری، دکتر باقری. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی و پژوهشکده نوآوری‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش. 5. باقری، خسرو. (1389). درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. چاپ دوم. 6. حاتمی، جواد. (1384). طراحی الگویی برای آموزش نگرش‌های اجتماعی و ارزیابی برنامه‌ی درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی بر اساس آن. پایاننامه دکترا، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. 7. حســـینی نسب، داوود. و دهقانی، مرضیه. (1387). تحلیل محتوای کتب تعلیمات دوره راهنمایی بر اساس مهارتهای اجتماعی و بررسی دیدگاه‌های دبیران این دوره در باره محتوای کتب فوق الذکر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 94، ( 2): 79-98. 8. حکیمزاده، رضوان. (1385). بررسی مبانی فلسفی برنامه‌ی آموزش جهانی و میزان همخوانی اهداف و محتوای کتاب‌های درسی دوره راهنمایی با اهداف و مفاهیم کلیدی این برنامه. پایاننامه دکترا. تهران: دانشگاه تربیت معلم. 9. راهنمای برنامه‌ی درسی تعلیمات اجتماعی دوره عمومی. (1386). تهران: وزارت آموزش و پرورش، دفتر برنامه‌ی ریزی و تالیفکتابهای درسی. گروه مطالعات اجتماعی، نسخه بازنگری پس از اعتباربخشی: 105-4. 10. سبحانینژاد، مهدی. (1379). مسؤولیت‌پذیری اجتماعی در برنامه‌ی درسی کنونی دوره‌ی ابتدایی ایران و طرحی برای آینده. پایاننامه دکترا. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. 11. سیلور. جی گالن، الکساندر، ویلیام و لوئیس، آتور، جی .(1378). برنامه‌ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر. مترجم: غ. خوئی نژاد. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. 12. شرف بیانی، حمید رضا. (1374). بررسی و تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی سال اول و دوم راهنمایی از دیدگاه معلمان و مؤلفان. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی. 13. طباطبایی، محمد حسین. (1354). روابط اجتماعی در اسلام. مترجم: م ج. حجتی کرمان. تهران: انتشارات بعثت. 14. عسکریان، مصطفی. ( 1368). جامعه شناسی آموزش و پرورش. تهران: انتشارات توس. 15. فاتحیزاده، مریم. نصر اصفهانی، احمدرضا. و فتحی، فاطمه. ( 1382). بررسی کیفی عملکرد دبیرستان در ایجاد و پرورش مهارتهای اجتماعی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان. شماره 24: 185-165. 16. فتحی آذر. اسکندر. (1380). روشهای نقد و بررسی کتاب‌های درسی علوم. فصلنامه پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت. شماره 15و16. 17. کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. (1367). مصوبه شورای بنیادی نظام آموزش و پرورش. تهران: شورای عالی آموزش و پرورش. 18. محمدی‌مهر، غلامرضا. (1387). روش تحقیق محتوا (راهنمای عملی تحقیق)، تهران: گنجینه‌ی علوم انسانی- دانش نگار. 19. ملکی، حسن. انتظاری، علی. و ناصری، محمد مهدی. (1389). کتاب درسی تعلیمات اجتماعی (پایه اول، دوم و سوم). تهران: انتشارات شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران. 20. ملکی، حسن. (1373). ارائه چارچوب نظری در خصوص سازماندهی محتوای برنامه‌ی درسی با تأکید بر برنامه‌ی درسی مطالعات اجتماعی. تهران: پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت معلم. 21. موسی پور، نعمت اله. (1382). مبانی برنامه‌ریزی آموزش متوسط. کرمان: شهید باهنر و آستان قدس رضوی. 22. مهرمحمدی، محمود. (1381). برنامه‌ی درسی: نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم اندازها. مشهد: انتشارات به نشر آستان قدس رضوی. 23. ویمر، راجردی. و دومینک، جوزف آر. (1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی. مترجم: ک. سید امامی. تهران: انتشارات سروش و مرکز تحقیقات صدا و سیما. ب. انگلیسی 24. Altbach, P. G. (1995). Textbook, In the international Encyclopedia of Education. vol, Editors-in-Chif Torstohusen, T. Neville Postlethwaite.
25. Beaucham, G. (1975). curriculum theory. Third edition.Wilmette, Iinoise. The Kagg Press.
26. Brooks, J. G. (2002). Schooling for life relearning the essence of learning. Virginia: ASCD.
27. Collinson, Virenne, Hoffman, Lynn, M. (1998). High School as a Rite of Passag for Social an Intellectual Development. paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association. (San Diogo. CA. april, pp: 13-17).
28. Derton, Sh., S. (1997). The Forgotten Intervention: How to design Environment, that foster friendship. Reaching Todays youth: the Community Cried of Journal. 2(1): 6 –10.
29. Eisner, Elliot, W. (1985). The educational Imagination on the design and evaluation of school programs. New York: Macmillan publishing company.
30. Gordon, M. (1998). Oxford Dictionary of Sociology.OxfordUniversity Press. pp: 624- 625.
31. Klein, M. F. (1985). Curriculum Design. International Encyclopedia of curriculum. Arieh Levy (ed): Elmsford. NY: 1163-1169.
32. Liberman. (1989). Social Skill Training. Pergamin Press.
33. McCormack, S. (2006). What Is Social Education? A Self- study into the Nature of Social Education in a Pre-Service Social Studies Methods Course: Transitioning Between Social Studies and Social Education, A Dissertation Presented to the Faculty of the College of Education,University of Houston.
34. Masten, A. S. & Coastsworth, J. D. (1998). The development of Competence in Favorable and Unfavorable Environments. American Psychologist. 53(2): 205-220.
35. Ragan, W. B. and Stendler, C. B. (1966). Modern Elementary Curricular. 3rd ed. Hdt/Rimehart and Winston. U.S.A.
36. Ragan, W. B. and Mcaulay. J. D. & Burns. (1964). Social Studies for today`s Children. New York: Appleton Centary Crofts.
37. Short, E. C. (1986). A Historical Look at Curriculum Design. Theory into Practice. 25(1): 3-9.
38. Spies, P. ( 1995). Turning The Tables The Growing Need For High Schools to Follow the Lead of Middle Level Reform thra Interdisciplinary Teaming. Paper presented at the Annul National Middle School Association conference and Exhibit.
39. Sumara, D., Davis and Laidlaw (2001). Canadian Identity and Curriculum Theory: an Ecological, Postmodern Persective. Canadian Journal of Education. 26(2): 144-163.
40. Taba, H. (1962). Curriculum Development.New York: Harcourt. Brace and World, Inc.
41. Tyler, R.W. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction.Chicago,IL:University ofChicago Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,147 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,245 |
||