| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,230 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,637,812 |
واقع گرایی علمی و گریزناپذیری نظریه های علمی (با تکیه بر آرای هکینگ و سنکی) | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 37، بهمن 1389، صفحه 21-34 اصل مقاله (232.28 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2013.1207 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین شیخ رضایی1؛ ابوتراب یغمایی2 | ||
| 1استادیار پژوهشکده ی حکمت و فلسف هی ایران | ||
| 2دانشجوی دکترای پژوهشکده ی حکمت و فلسف هی ایران | ||
| چکیده | ||
| هاوارد سنکی اخیراً استدلال کرده است که واقع‌گرایی علمی با امکانی بودن نظریه‌های علمی سازگار است و بنابراین مستلزم گریزناپذیری نظریه‌های علمی نیست. وی اضافه می‌کند اگر واقع‌گرایی علمی با نظریه‌ی اعتمادگرایانه‌ی روش همراه شود، نوعی گریزناپذیرگرایی را به بار می‌آورد. در این مقاله، ابتدا صورت بندی سنکی از واقع‌گرایی علمی و دفاع وی از آن مورد بحث قرار می‌گیرد. سپس به بررسی ارتباط واقع‌گرایی علمی و گریزناپذیری از نگاه سنکی خواهیم پرداخت. استدلال خواهد شد که اولاً ملاک سنکی برای تمایز گریزناپذیری از امکانی بودن با ملاک پیشنهادی هکینگ، که سنکی قصد توسعه‌ی آن را داشته، متفاوت است. ثانیاً واقع‌گرایی علمی، خود، مستلزم نظریه‌ی اعتمادگرایانه‌ی روش است. بنابراین واقع‌گرایی علمی متعهد به نوعی گریزناپذیری است. در قسمت آخر، ابتدا خطوط کلی چارچوبی جامع که از سوی نویسندگان برای بحث گریزناپذیر- امکانی بودن پیشنهاد شده ارائه خواهد شد. آن‌گاه رابطه‌ی واقع‌گرایی علمی با گریزناپذیری در قالب این چارچوب بررسی می‌گردد. نتیجه‌ی نهایی آن است که نسخه‌ی گریزناپذیرگرایی مورد نظر، بسته به آن‌که واقع‌گرای علمی متعهد به تکثرگرایی روش علمی باشد یا خیر، متفاوت خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| 1. گریزناپذیرگرایی علمی 2. امکانی گرایی علمی 3. واقع گرایی علمی 4. نظریه ی اعتمادگرایانه ی روش 5. هکینگ 6. سنکی | ||
| مراجع | ||
|
1. Cushing, J. T., (1994), Quantum Mechanics: Historical Contingency and the Copenhagen Hegemony, Chicago: University of Chicago Press.
2. Hacking, I., (1998), The Social Construction of What? Cambridge, MA: Harvard University Press.
3. -----------------, (2000), "How Inevitable Are the Results of Successful Sciences?", Philosophy of Science, 67 (proceeding): S58-S71.
4. Laudan, L., (1996), Beyond Positivism and Relativism, Boulder, CO: Westview Press.
5. Psillos, S., (1999), Scientific Realism: How Science Tracks Truth, London: Routledge.
6. Putnam, H., (1975), Philosophical Papers, Vol. 1: Mathematics, Matter and Method, Cambridge: Cambridge University Press.
7. Sankey, H., (2008a), Scientific Realism and the Rationality of Science, Burlington: Ashgate Pulishing.
8. ----------------------, (2008b), "Scientific Realism and the Inevitability of Science", Studies in History and Philosophy of Science, 39: 259-64.
9. Trizio, E., (2008), "How Many Sciences for One World? Contingency and the Success of Science", Studies in History and Philosophy of Science, 39: 253-58.
10. شیخ‌رضایی، حسین و یغمایی، ابوتراب، (در دست انتشار). «امکانی بودن یا گریزناپذیری دست‌آوردهای علمی: به سوی یک چارچوب جامع»، نامه‌ی مفید. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,169 |
||